Hawaii Holomua, Volume I, Number 40, 30 March 1894 — Kulana o Hawaii. [ARTICLE]

Kulana o Hawaii.

Wahi a na nupepa aihemu llina e paikano nei ine na olelo •—-“huliamahi na kanaka Ha«>4vaii no ka hoohiki kakamnoa -C loaa ka mana koho no ke kalioo ana i ke aupuni pi-gi i keia * » •inanawa. Ina he mea hiki i na he&upapau ke hamama mai a ala mai na kino make iloko o na a hoike i ko lakou mau īielehelena o ka waiho ana ;jloko o ka opu o ka honua no 0g\a, makahiki lehulehu i hala ina me na manao kanalua ia makou ke hai ae—e puka -'ino ana mahope o ka huelo me kekahi huina nui o na pahu- ' kupapau o na kanaka Hawaii i make mua he mau makahiki i hala no ke kakoo i ke kumuhana opu-makani a na Pe-Gana € puhi mau uei i ka huli aku o ka lahui Hawaii e kokua ia lakou i keia manawa. He mea oiaio hiki ole ko hoopaa|>na ia, • o na kanaka make a pau e makaukau ana no ka haalele mai i keia ao. e haawi mua no oia « ke aioha i kona ohana mamua

0 ka haalele ana inai, a pela makou e hoohalike aku nei i na hana kakauha a na PeGana i lawe kaokoa ai i na mana a me na kuleana a pau me ka nana ole mai i na Hawaii aiaio, a i keia manawa, ke nonoi mai nei ia kakou e liele aku no ke kakauinoa hoohiki 1 kumu e loaa ai ka mana koho baluta no ka Aha Elele hana Kumukanawai. Hele pela 1 Aole loa ka lahui Hawaii e hooko i kekahi hana o ia ano no kekahi wa e hiki mai ana, oiai ka hora o ke ola a me ka make, —eia i ka ipuka o ka hale e ku mai nei ma ka Amerika olelo hooholo e kali ia aku nei. Nolaila, o ke ola a me ka make, aia no ia Amerika, a oia l:e Akua; o ke koho balota, aole ia he Akua, aka, he diabolo ia me kona mau kiwi manamana e haule-pahu ai o Hawaii iloko o kela paku-kupapau no ka make mau loa ma keia hope aku. O kela mau olelo kahiko o ka moolelo o Hawaii nei e pili ana ia Lohiau i ka aihue wahine [aihue aina ka pololei], ua kokuke loa ia e hiki mai ia kakou iloko o na la pokole me na huaolelo o ka poina ole—“I mana no ka pule i ka la o ka mana; a ka la o ka make, he kiola wale no [i na Pe-Gana] iloko o ka lua’hi pio ole o Gehena.” E ninau aku ana makou i na poe makapaa o ka hoohui aina me keia mau olelo: Heaha ka palanaio o ka waiho ana aku ia Aiuenka i ko kakou ninau lahai, oia ka lunakanawai nana e hoopuka mai ka olelo hooholo no ka aoao i pololei a e noho mana maluna o Hawaii nei, ina he koho balota kekahi a kakou e hana ai no ke kumukanawai hou, ka mea hoi a ka lahui Hawaii i noi mau ai a hookahuli ia ke aupuni e keia poe Pe-Gana, he kumuhana pololei anei keia koho balota oiai ka ninau e waiho nei no imua o ka Mana Ahaolelo o Araerika i keia la? O ka pilikia anei ia o ka Lahui Hawaii iloko o keia hora i kali hoomanawanui ai no hookahi makahiki no ke kumukanawai ole? Aolel Aole loa!l I aupuni kumu, aole i aupuni manawa [pi gi]. oia ka mea e pau ai o na pilikia a me na manao pihoihoi o ka lahui e ku nei i keia wa, a na Amenka ia kumuhana e hooko no ka hewa nui ana i hana ai i kekahi aupuni hoaloha a nawaliwali c like me Hawaii nei ma o kona luna aupuni i komo a lilo i kumu-hana-keaka na keia poe mikanele powa o kt kipi haahaa. Nolaila. o ka hoihoi aupuui Moi i ka Moiwahine Liliuokalani maluna o kona Kalaunu, oia ka ninau mua a Ame-

■ rika e hooko ai, a mahope ke | koho balota lalau a na Pe-Gana e koho ia e na lahuikanaka like ole o ka inala a ka hewahewa ’ a me na aeahaukae o U la-lala-heho. Pololei!