Hawaii Holomua, Volume I, Number 13, 16 December 1893 Edition 02 — Hoomanao La Kuokoa. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Hoomanao La Kuokoa.

Kohala. Mb- Lunahooponopoao: La malama ia ka hanohauo o ka La luhile o ke Kuokoa o Hawaii nei e na kupa aloha aina o ka Aina Haaheo nei me ka mahiehie nui, ma ke kahua mokomOko kahiko o Hinakahua, Kapaau, Kohaia, bora 11 a oi o ke kakahiaka i hoomaka ai na hana o ka la. Ua wehe ia na hana e ka Hon. G. P. Kumauoha, i.e mau olelo kanaenae kuli’u no ka la. a hoolauna mai ia ia Rev. S. C. Luhiau uo ka haawi ana i ka pule ho-omaikai i ka Makua Lani—a oia ka manawa a ia makua i kahoahoa ae ai no k.i maemae o ka La luhile—Ke onipaa o ke Kuokoa o Hawaii —Ka noho lokahi ana o ka Lahui —a me ka Pono onipaa o ka Nohoalii o Hawaii nei. Ai ka amama ana, na ka Rev. S. W. Kekuewa i heluhelu mai i kekahi mau mea e pili ana i ua la kamahao la, ka lahui, a me na hoomanao ana no Kalani Kalakaua i hala, oiai oia ma kela hua-

| kai kaapuni i ka honua no ka imi ; pomaikai no Hawaii. Ahe mohala aku no i ka nani a me ka maikai na olelo a ia makua. O Mr. S. H. K. Ne ka haiolelo o ka la. Ua wehewehe moakaka mai oia i na mea ano nui e pili ana ia la. a ine na kumu e pili ana i ka lawe ia ana o ka ea o ka aina e na mana nui o Enelam a me Farani, a ; me ka hoihoi ana mai oia mau aupuui makamaka a kaulana i ke ! Kuokoa mau loa o Hawaii, ano ia ! hoi keia La luhile kamahaoaKo- 1 hala e haaheo nui nei (He nui na i manao kuliu oka haiolelo oka la, I i paa ole i ka hopu ia eka mea 1 kakau). 1

Na Mr. Solomoua Kamaka i he- I luhelu mai ka palapalu kuikahi o i Hawaii nei. O Mr. S. L. Kealoha- i okalari. haiolelo no na mea e pili t ana ika Ahahui Aloha Aina, aka, I mamuh oka pilikia o kona ola t kino, ua minamina nui ia kona hiki ole ana ae. Na ka Hon. G. n P. Kamauoha i puana mai kekahi k mau huaolelo pili i na hana oka A la me ka mahiehie. A mahope iho k ua hookuu ia na hana o ka la me F ka pule a S. W. Kekuewa. k

Ua hiki ae ma ke kahua o na hana hauoli luhile Kuokoa, na ahahui himeni o Kohala nei, oia ka “Waipunalau or Makapala Glee Club,’ : malalo o ke alakai ana a S. K. Kauuamano, a me “Kamakaolanakila Glee Club,” o Mr. a me Mrs. R. K. Naipo na alakai, ‘*Kalanakilu Glee Club” o Halawa, o Mr. Aehi ke alakai, a me ka Papa Kohala Seminary. Ua mele ia mai na mele i haku maiau ia e keia mau ahahui himeui e pili ana i ka La luhile, ka aina hanau a me ke Alhaimoku. He mau himeni olelo Berituuia iloko o na buke ka na haumana o ke kula kaikamahine o Kohala nei, a o ke mele lahui “Hawaii Ponoi” ka panina o ua mele, a naue aku la ka huakai piha hauoli no ke kahua o kekahi papaaina nui ma kekahi aoao mai o k&hi i malama ia ai na haua haiolelo. A malaila i' loaa aku ai ka Lede Aloha Aina Mrs. Mary K. Stillman rae kona mau kokua, me ka papaaina nui i ohnohu pono me na knhinia o ka la kaulana o Hawaii nei. Ua noho iho la ke anaina nui o na lahui i hiki ae a hauoli iho la i uu ono i nhola ia a “Ohuohu Ha- i lemanao i ka lau Lehua.” E ola o Hawaii a lanakila. Ua hiki kino ae na eupa o ua aina kaulana nei, mai na Hawaii ponoi, na haole. a me na lahui e ae * i ae aku ka hoina maluna o na UuUni. Lehulehu na maka hanohaoo i hiki ae, a ua malama ia na haoa me ka maluhia. I He nui ka mahalo i ka hooika- 11 ika o na makamaka nana i hapai 1 keia mau hoomanao o ka hiipoi i e ka aioa hanau. He mau heihei I lio kekahi ma Halawa, Kohala, a I he mau paina liilUma na home. n O keia ae la ka’u hoike no na : 1 kana hanoli Inhile o ke Kuokoa o 11 9awaii ma Kohaia nei, e panee • h

i ' &ku oei imoa ou. a nau u e pu!a- ,: mt akn e like me ka aui i hiki ke i l»w» i kou maoao aoa. S. Kxlki>am. '1 — Uiauei. Ma ke kakahiaka nai hora 6 o i{ ka la 28 o Noremaba nei. ma ka i home noho oka Peresideaa hanohano o ke Aioha Aina Mrs. Poai Kuikahi a me kana lei S. W. Koi* kahL Ua huki ia ka hae nani o Hawaii a kau ae la ilnna a welo haaheo ae ta i ka makani. a ia manaw» i haawi ia ae ai na kipo aloha ana no ko kakou La Kuokoa. a me ka Moiwahine Liliuokalam ialoha nui la, a kani ae la na hoopahopahu. a paia kuli ae la ka lewa i na mea kani. Ama ka hoia S ae, ma ia home no, ua hoohui ia ma { ka mare o Mr. J. K. Hawane me Miss Beke Okuu. aoa nahola ia ' mai he papaaina momon i i hele a luuiuu pono me na knhinia he nui, ua ai keia a me keia, ua inu a kena ka puu i ka wai a ka naulu na hoaaloha i hiki mai, a ke kalokalo ae nei makou no n& paa mare, e mau ko laua kuokoa a me na hoopomaikai ia mai. a na na Mana Lani e hooloihi i ko laua mau ola kino a kau i ka pua aneane. Ma ka hora 11 awakea, ua ma- ! lama ia he anaina haipule hoomanao luhile Kuokoa na ka Hui Aluha Aina maloko o ka luakini i hoowehiwehi ia me ua lipo o ka wao.

Ta weheia na hana me ka pule hoomaikai a rae ka himeni, a ua Mr. Paakiki ka haiolelo luhile. kokua haiolelo Mr. Mio, a eia ke ano nui o ka haiolelo o ka ia: | Eka HuiAloha Aina; Ua loaa iia oukou keia inoa maikai he I AloIja, nolaila, e paa oukou i keia i inoa maikai, no ka mea, o ke aloha ka mea i oi aku mamua o na mea a pau. I hooaahi ka manao, a i hookahi ke aioha. la wa i hooho mai ai keanaiha me ka hauoli a me na leo kokua, a ia wa i hoohuli ae ai 4 ua Nioi Wela nei o Pakaalana i ka haiolelo i ke au oka hookahuli aupuni oka makahiai 1843. i ka malama o Feb. i ka wa o Kamehameha III ka Moi,-a puana mai la oia penei; Ua nui au ia wa, u ua ike i ua mea i hana ia. Wawahi ia ka papu, kiola ia na pu, lawe ia

ka hae. aole nae i lawe ia ka nohoalii e like mekeia. Aka, hookahi leo kuahaua o na haipule mai Hawaii a Kauai, e pelu ua kuli e noi i ke Akua, a ua ae mai nooia. He ehma malama mahope mai, a ma ka la 31 o lulai, welo ae la ka hae Hawaii. He ekolu malama hou mahope iho, a raa ka la 28 o Novemaba o ia makahiki no, loaa mai la Ee kuokoa i keaupuni, a.oia ka Kauikeaouli i sila ai, *‘0 ko’u Aupuni, he Aupuni Palapala, a o ko’u lahuikanaka, he lahuikanaka Pono, a e Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.”

a I ka la 17 o īanuario keia maa kahiki, ua hookahuli hou ia ke a Aupuni ame ka Nohoalii. Ke noi e nei au ia oukou i hOokuhi ka mai. nao imua oke Akua ma ke noi - ana. Ua ike kakou be ekolu mae lama a hiki i ka welo hou ana o - ka hae Hawnii iloko o keia mau la, ) aua lohe mai kakou ua make loa i ka hoohui ainn, a he hookahi mea i i koeo ko kakou Moiwahine Liliui okalani. Ke noi nei au ia oukou, i i hookahi ka kakou mau leo noi i imua oke Akua ka mea nona ka uohoalii kiekie loa ma ka lani, e ae l mai iko kakou Moiwahine Lliiuo- » kalani e noho hou ae ma ka Noho- , alii o Hawaii. Ua lokahi koke ae ' la na leo kokuaoka lehulehn, a : mahope pane hou mai la oia: Eia ka mea i koe. £ puana like mai kakou me na leo hooho hauoli, E Ola ka Moiwahine Liliuokalani a rae kona lahuikanaka i ke Akua. Ua hooho like mai la na leo, E Ola ka Moiwahinel Ma ia wahi. ua hookuu ae la oia i kana haiolelo me ka hehihehi nui ia e ke anama, a mele ia ae la ke Mele Lahui “Hawaīi Ponoi.” A o ka paniua o na hana ua hookuu ia me ka pule a P. Kaaekuahiwi. Me ka mahalo, Kic Mea Hoe.