Hawaii Holomua, Volume I, Number 11, 2 December 1893 Edition 02 — Kumuhana a Ameika. [ARTICLE]

Kumuhana a Ameika.

O ke kumuhana ano nui a ka Pereai<iena Kalivilana e; liooko rnai ai i ka ninau pili Lahui o Hawaii nei, ina ua haawi ia he mana piha ma kona lima no ka hooko aku a like me ke kanoha a kona Knmnkanawai, a i ole ia. o ko Anie- . nka Ahaolelo Kaukanawai j paha. aole ia he hana hooliaahaa i k< kaulike o ka hooponopono Aupuni ana o ia lahui nui 0 ke kaulana, nona na huaolelo haaheo o ke kaena i makia ia ai ka papahele mua ioa o kona kukuluiaana i aupuni kuokoa malalo iho o ka la, —“Ka Aina o ka Lanakila, a mc ka Hoine o ka Wiwo ole.” O ka {lalapala kue o ka haawi pio a ko kakou Moiwahine ; 1 ka hookahuli Aupuni o lanuari 17, imua no ia o ka ikaika o ka mana kaua o Amerika, malalo o na kauoha o ka ohumu malu a ka j»oai mikanele me Komisina Kivini, a i kumu e jiale ia aku ai ka hookui ana o ■ na lako kaua me ia Aupuni | makamaka a hoaloha o Hawaii nei, ua waiho aku ka Moiwahine i kona kuleana o ka Nohoalii i kc aupuni kipi i ajx»no ole ia c ka Lahui Hawaii, a oia ka 'ukou i lawe lima nui ac ai me xa manao j>akaha o ka aihue, a olelo ae la, —“Ua hooj>au ia ke Aupuni Moi o Hawaii nei.” . Nawai i hooj>au kela Aupuni Kumu o Hawaii nei?” Na ka Lahui Hawaii anei? Aole 1 ; Na ka j>oai mikanele wale iho no o ka manao lli j>i!ikino i ko kakou aina, i hajtai ai i kela hookahuli aupuni, a j>ela lakou i hiki ai ma ia kulana’ a lawe i : na mana a jmu o ka aina a me i ka Nohoalii, iioko o ko lakou ; lima. Ina o ke kauoha a ka Pere-1 a'uiena no ka hoihoi hou i ko Hawaii nei kulana auj>uni mua. malaio o ka hoomalu o ka Nohoalii. a e kaj>ac a hooj>au i keia auj>uni P.G me ka ikaika o na lako kaua, e manao ia ke- ■ ia kumuhana he kukala kaua na Amerika maluna o ke jxx> o ke auj>uni P. G. alaila, e lilo aua na hana jx>hola!o a Peresi- ■ dena Hari»>na ma o kona Komisina Kivini la. he kukala kaua ia a Amenka ma o ka lele ana mai o nr koa o ka mo- j kukaua Bosetona e kokua i na hana kij>i a ka jx>ai mikanele i ke aupuni kumu o Hawaii nei, ! he lahui hoi i noho hoaloha me Amenka no ke kanalima makahiki i hala ae nei, a i ajx>no I ia hoi ao ka hiki iaia ke hoomalu iaia iho malnlo o ka inoa. —he Auj>uni Kuokoa, mai na mana Auj>uni nui mai o Enelani me Farani. O na olelo kohu kanulii loa a kekahi mau nujx‘j>a a ine ko lakou jx»ai. aole e hiki ia Hawaii ke hoohalahala i kekahi mau lahui e ae. ina e hooj>uka mai o Amenka i kana olelo hooholo kaj>akahi me ke kue i ka leo a ine ka makemake o ka ha>>anui o ka lahui Hawaii. j Ma na kumu hea la o Amerika I e kanalua ai no ka waiho mai i kana olelo h(K>holo no ka jx>maikai o Hawaii, ina o koua kahua hookele auj>uni ua kuku-1 lu ia maluna o ka “leo o ka lehulehu—i aupuui uo ka lehulehu—a no ka lehulehu,” >ia ( hiki loa i ke kanaka makajx> ke haha mai kona mau lima I iloko o ka puuwui o ke kanaka

‘ Hawaii, a e Inaa n« k»‘la mau nnmala oleio like e paila nei) iluko o keia laliui no ke al«>ha i l k«*na aina hanau a mc knna home. Malalo auanei o k*?ia mau kumu, e hilahila )oa ai ke ; kanaka Amenka oiaio i ka ' lawe kainako aku me ka lima ikaika i kekahi aupuni nawaliwali i noho hoal< >ha me ia no hapa keneluna inakahiki i hala ae nei. aole hoi malalo o ka onou hilahila ole a na poe inikanele kakaikahi i kekahi waiwai aihue. oiai e kue nui ia ana e j ka huina nui lehulehu o ka lahui Hawaii. Aole wale ia Ameiika ko Hawaii nei noho aie nui i kona lokomaikai ma ke ano o ka 1 noho’na aupuni lahoi. »Vi. aia no ho mau maua aupuui h<»aloha nui elua i loaa ai ia Hawaii na kakoo ia okona kuokoa, a ke nana mai nei laua me ke kali i ka hopena o ka Amenka hnna o ke kaulike e loaa ai ia kakou ka nohona maluhia. a na ka olelo hooholo e puka mai ana mai Wasinetona mai e hoike koke mai i ko laua kulana hana ma k*-ia ho[ie iho, ina he mau hana kaulike ole ia ma ko Ameiika aoao i ko Hawaii nei aupuni kuinu. Aia iloko o Peresidena Ka-! liwilana, ko Hawaii nei mau hilinai piha no kana olelo hoo1 holo e pili ana i ko kakou hopena. a e like me kana olelo j kaulana piha haaheo o ke kanaka Amerika oiaio i hoopuka ac ai—“Na Amenka i wawahi ka Hale o Hawaii, a na Amenka no e kukulu hou i kona j hale,” pela makou e hoomaikeike aku nei i ko makou lahui aloha, —aia no he mau manaolana e kau mai la imua a e hoomanawanui kakou, e uumi ka hanu, a e haawi aku i na leo ! hoomaikai a jkiu i ke kanaka nana e paa nei ka hoeuli o kela aupuni nui makamaka a hoaloha pili kokoke loa o Hawaii nei, e puka mai ana no kana olelo hooholo iloko o keia mau la no ka pomaikai ou e Hawaii ! lahui a me ka aina.