Hawaii Holomua, Volume I, Number 4, 14 October 1893 — Leta Hamama A THEO. H. DAVIES KUE I KA Hookahuli Aupuni Limanui a na Misionari. [ARTICLE]

Leta Hama ma A THEO. H. DAVIES KUE I KA Hookahuli Aupuni Limanui a na Misionari.

Ka Pokapahu Nakolokolo e H' lelei Liilii ai ke Kumuliana Hoohui Aina. l’a ike ia iho malako o ka nuj<pa Buletina o keia kulanakauhaie ka leta hamama a Theo. H Davies e pane ana ia Mr. C. J. Lvods. mamuli o kekahi manao ana i kakan ai. a i hoolnhaia hoi ma ka Hoku Hawaii o ka !a 7 o lolai. a rae ka hoike a ka Hui Euanelio Hawaii o keia makahiki, nial ilo o kepoo, “Kn Hopena o ke Kauoha Kahiko.” Wahi ana ma ka hoomahele mua ana o kana leta. ina he hoa’loha kaulike a mnkee poao kekahi o Hawaii nei. aohe mea e ao o Mak a L. Lvon* (Laiana) no ia o Waimea, oia i manao ai ua ili’ku no ia aiiMimo hookahi o ke aloha iloko ok i puuwai o kana keiki. A ia wa oia i noho koke iho’i ilalo e heluhelu i ua manao la o Mr. C. J. 1 Lvons, a iaia nao i hana ai pela, . aa alako ia aku la oia ma kekahi j nlanui <>koa a malihini loa i kana hooma0|>opo ana, oia hoi kekakoo ; o ua manuo la ma ka aoao hooliui aina, nolaila, ua kuhihewa o , Mr. Davies ma kana koho mua ana i kiuohi. Ua pili loa ua ma- j nao o Mr. Lyonfi i keia mau kuee ' kalaiaina o keia mau la o hele nei. 0 kekahi o na moa hoopahao- | hao nui i lawelaweia raa Hawaii nei ma keia mua koko aku nei, j oia ka hoololi la ana o ko kakou ; mau hoailonu a mo ko kakou mau i inoa aupuni ; a iio hana paakiki ; ka ololo ana ao o ka hao o ko au pnni hea la ka i hukiia iluna, a o ka hae o ko aupuni hea la ka i hukiia il alo. Ua lilo keia mau hoololi i moa hookahaha aku i ka pud inalihini, o ka oi aku nae ma na aina mamao, o ka manao o ka hup.mni o ka poo kaulike a noonoo maikai ma na aina mamao, nu kuo loa lakon i ka hoololiia 0 kela mau inoa mua o Hawaii nei 1 kaulana mawaena o ka lehulehu. () ka Mr. I)aviefi kakoo ma kona aoao no keia, na lawo mai oia i k“kahi manao wikani i hoolahain maloko o ka nupepa Manawa o Nu loka, o ka la 28 o lulai, malalo o ko poo: “No ka haawi ana i ko Aupuni i Pakahaia.” E pili ana i ke kuikahi hou a ko Aupuni Kuikawa o Hawaii nei i makomak<> ai o haawi makana aku ia Amerika Huipuia i na kuleaua a pau <) ke Aliiaimokn. iu loaa o ua Aina Aupuni rae Loi Alii, na loaa o na Halo Anpuui, na Awa ku moku a mo na Uwapo. a rae kekahi mau loaa aupuni e ae, a like me makou i hoolaha mua aku «i ma kekahi mau helu i hala o ka Holomi a malalo o ke poo Ka bepo Hou a ka Pigi- He moa maopopo loa ho lua gula uui keia e onou ia aku nei imua pouoi o m» maka o Ameiika Huipnia, he mau pomaikai hoi e hoōhakalia ole ai o Amerika i ku apo koke aua mai; ina uae he haawi ua ka Ona ponoi akn i kuleana iā mau mea’ a pau. aka. ua ike kakou, he mau makaua koia e hookupu ia aku nei ia Amerika i mea J}ūi<a i| luakapo mai ai a hopu koko mai, i wahi e manalo ai ka pak&ha ana o ka poe hoohui aiua i keia aupuui, a i makala ia ao hoi kekahi haawe nui mai ko iakou mau hokua ae, aka, he mea akaka loa e like me ka la i ke awakea ioa o ae ana o A'nenka e lawe aku a hoomoe inalaio o kona mau eheu i kekahi aupuni i pakaha ia mai kona Moi mai a me kona lahuikanaka, ina no oa pii ffka ka nni o kona waiwai a me kona pomaikai & pa kekahi weWae i ka lani. Ma keia ua maopopo ka hoka o ka poe hoohui ain». No ka uea, aohe wahi ku- j WiU okeaoponi maaawa e ai ia mau pono a o ke 41iiain»ofcn a ppw loaa aupnnl whulehu o na Paeaoka o Hawaii 4Mli kakahi maaa okoa aku. O «a&» ao e loa» ai ka uiana e fi| peia. mai ka Uhai ponoi livH o : "¥ -*■ ' ... ’

i —— y j° ka P 06 k ae He oiaio eia na Hawaii n me na Amerika ke kauluna aku nei ma na kel na kilo j : Kke ole elua no ka hopena o k« Amenka mea e hana mai ai no Hawan nei, «ka nae. o ka manaolana o ka ulumahiehie mau o ka *! lanakila aia ma ka aoao oka inoa mua. a he neo loa ma ka aoao o ka inoa hope. a eia Lkou ke nakn hele nei iloko o ka pouli me ka ole. e hookokoke man aku ana hoi no kahi o ka auwe h<<pe loa. No ka mea hoi e pili »na i ka makemake ole o ka Lahui Hawaii i ke Aupuni Moi mamuli o ko lakou makemake i ke knlana oi ae e like me ko Amerika, e like me ka Mr. Lyons i olelo ai maloko’o kana knkuln manao j a koo ika hoohni aina, ua olelo ae o Mr. Davies aole he mea e i ike ia. koe wale iho no keia, aole no ka Lahui Hawaii maoli ia | makemake. Owai k i Lahni Hawaii ? Mai Kinohi a Hoikeana. aole loa ka Lahui Hawaii i hoike ae i kona manao ma oka poe aua i koho ai, a i ole o ka L:ihui maoli paha o Hawaii, a uole loa no hoi k ikou i ui ia mai e ka poe o ka aoao kue i kinohi e pili ana no ia mea. a pela a hiki i keia wa. O ke kulnna hooponopono hou o ! keia wa, aole ia na ka Lahnia aole no hoi i kahua maluna o ke Kumukanawai. Aole i maupopo loa ■ ke ano o keia kulana hou i keia manawa, aka nae e hiki mai ana ka manawa aka Lahui Hawaii e hoike ae ai i kona ano io maoli imua o ke ao holookoa. O ua kumu eono o ka hookahua ia ana j o ka hookahnli aupuni o ka la 17 o Iunuan, oia hoi ka hooiiianakii o ka Moiwahine, ka hoonaauao ia aua o Hawaii nei ena Misionari o Anienka, ka makemake o ua malihini i aupuui maikai, a pela j aku. He mau koi hilalula ule wa'e no keia; uo ka mea. aole i Ioh he kuleana o kekahi poo e ae * i e koi ia mau mea o ka Lahui Hawaii wale no. Eia kekaln mau ninau kupono e ninau ia: Ua 1 makomake io anei ka Luhui Ha- 1 waii e hoopau i ke Aupnni Moi o Hawaii nei ? Ahe kuleana anei ko kekahi poe eae e haua ai pela ? Ma ka ninau mua, ua maopopo aole ia o ka makemake o k« Lahui Hawaii; a ma ka hope hoi, —aohe kuleaua, o ka Lahui wale no. Ma ka hope loa o kana leta, ua : hiki loa aku kaua niau wehewehe : ma ka mea e pili ana i ka Mokuahaua o ka Hoomana Kalavina I maanoi, a me ka lilo o ka pule a ' me ka puie olo no ka hoihoi hou j ia ao o ka Moiwahino muluna o kona noho alii, i moa kamailio ; nui ia inaloko o na halepule lohu- ; lehu, a ua ulu pu ao ho maa ‘;ue j mawaena o na hoahanau me ko i lakou mau kahunapnle. A ua : I hoole ae hoi ua hoahanan i ka nkn ana ike ola oko kahu. O na kahuuapule Hawaii i hoolo i ka pule no ko lakou Aliiaimoku, 1 ka moa hoi i hoopau olo ia ma o ka leo la oka lahui, ke ku nei * lakou imua o ke ao ma ko ano lie i poe kipi. A oke kue aua ona hoahanau ia lakou, o kokahi hoike ia e akaka ai ke kue loa u na Kanaka Uawuii i ka hoohui aiua. a ona kahuuapule hookamaui, ‘ mamuli paha o ko lakou hookiki- ; na ia e haua pola, ke hoao nei o hoohulihuli i ka mauao aluha o , ka Lahui uo ko lakon Aliiaimoku, ka aina a pela aku. Ho leta loihi keia a waiwai nui, a i wahi e pau pono ai ko makou mau ma- : uao lehulehu. na law e pakikoia , mai ma ke auo uui.