Hawaii Holomua, Volume III, Number 239, 9 June 1893 — HE MAU KOLEA KAUAHUA IO ANEI? [ARTICLE]
HE MAU KOLEA KAUAHUA IO ANEI?
Kipa niai la kekahi makamaka io mak'Hi nei a mahope iho o kooa haawi ana mai i ke aloha a me ko makou pahola ana aku i ka mahalo no kona kipa ana mai io makou nei, ua panee ia aku la ka noho. a noho iho la oia ilal >. O kana mea mua loa i puana mai ai, oia no k-»na haawi ana mai i kekahi ninau imua o makou, a penei kana ninau: “E ka makamaka —heaha la hoi ke kaona oiaio o ke!a mau olelo kahiko a kakou Hawaii e olelo ana penei—“Na Kolea Kauahua?” Ua hoomaka makou e noonoo no keia ninau ano nui a ua pane aku la. “E ka makamaka; ua hoike ia niai ia makou ena kupuna o kakou. he mau olelo hoopili kela, a f»enei ke ano. 0na manu Kolea, he mau puko’a wale iho no ko lakou mau hume, aia ma kahi maniao !oa mai ko kakou aina aku jiei, he mau wahi ahua lae aa raaluna ae oka ilikai. Aia i kekahi kau o ka makahiki. e haalele aku •na lakou i ko lakou mau home, a lele auna mai la no na Paemoku o U awaii nei, a o ka manawa ia ua hoolawa ia ko lakou ola ma n» kula a me na Kualono o ko kakou aina hanau nei. lanei lakou, c «iobo hoouuu ai, a e hioiani ai a uliuli ko lakou umauma i ka mooaona. a i ka hala ana o ke kau o ko lakou hiolani ana. ua haalele mai la iko kakou mau aekai, a l»le auna hou aku la ma ke ala huii hoi no ko lakou mau home. oia hoi na puko’a a me na ahua o ka moaua kailipolipo ma kahi mamao mai a kakou aku nei, & ilaila lakou e haua ai i ka lakou mau punana a e hanau ai i k& lakou mau hua a e kiko si i na pulapula. £ hiolani ana lakou no ka mea ua «leeie na umauma i ka hoonuu ana i na pomaiaai i ioaa ia lakou raa ko kakou mau Paemoku nei. Nolaila, ua hoomomona ia lakou ma ko kakou mau kapakai nei, aua hoowiwi mai hoi ina manu kupa mamuli o ko iakou hoi ana aku i ko lakou mau puko’a e hookawowo ai ia lakou iho a e hiolaoi ai hoi iloko o ka lawa a me ka palekana. Nolaila. ke ike oe i oa aeahankae a «ne na auwanahele ona ano iahui
e kspa mai ana io kakou nei ma ke ano imihele mai ina pono a me na pomaikai e ioaa ana maluna o ka umauma lokomaikai o ko kakou aina luaui, ua hoohalike ia lakou me na so!ea. a ua kapa ia e ko kak >u mau kupuna he mau Kolea Kauahua!” A pane koke mai '.a ua makamaka nei—'‘Peia io no na kahoaka i loaa mai ia'u ma ka hihio, a ke kapa nei au i keia jK>e i komo aku nei i ka Hale i Hoolaa ia no ko kakou mau Aliiaim'>ku a e noho hookano a haakei uei, he mau Kolea Kiuahua. no ka mea, ua hoike ia mai ia’u me ka maopopo l»a, he manawa wale ihe uo ko lakou a lele hou aku.” Haawi mai la oia i kona aloha ia inakou a niau hele aku la ma kona alahele, a noho iho la makou uie ka mx>nuo ai.a i keia mau huaolelo —”he nui ua mea i hoea mai me ka uoouoo mua ole ia, ua iilo i mea oiaio.”