Hawaii Holomua, Volume III, Number 22, 27 May 1893 — HE PANE IA HOAHANAU O KA EKALESIA RoMA. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

HE PANE IA HOAHANAU O KA EKALESIA RoMA.

Hooaaai*. Ina hoi he papa hoi>nohouoho pololei ka Ireneo i hoike mai ai no na Bihopa mai la Petero mai a hoea ia Eleuterio. aole no ia he mea e hooia mai ana he poe Pope ua poe Pihopa la be 14 i noho ma ki Eka’esia o Romn. aole hiki iaoeke hooia mai ia mea. O ka lalani kahuna ma ke ano Eihopa a Epikopo oia ka Ireneo i Loike mai ai. mai ia Petero me Paulo mai a hoea ia EIeuterio. Eia no hoi, aole o ko Roma lalani Eihopa waie no ka Ireneo i makaukau no ka hoike ana mai i na herrtiko o kona wa. aka, o na laiani B.bopa no kekahi 0 na ekaleaia e ae. Ma keia wa a Ireneo e paio nei me ua heretiko, aole loa i ikeia a i nana ia aku ka Eihopa o Roma ma ke ano he Pope, e like me ka nana aea aku a na hoahanan o ua Ekalesia la i keia wa a hoea loa i ke kenetnria 5. Nolaila, nele no oe e kuu hoa i kou kikoo aua ia Ireneo i horke no kou aoao. Olelo o Ireneo he poe Bihopa ua poe la he 14 i noho nia Roma, aule oia 5 olelo mai he poe Bihopa lakou i noho Pop>e ma Roma e like me kau olelo. E naua oe no ka oiaio o keia olelo ana a’u ma ka huke a Ireneo i kapaia “Adv. Ilaer.” 111.3, e loaa ana ia oe na olelo e like rae keia ka unuhina Hawaii: **I ka hookumu a kukulu ana i ka Ekaleaia (o Roma) ua waiho aku na Aposotolo pomaikai (oia o Petero a me Paulo) i ka lawelawe ana i ka oihana Eihopa (Epikopo) ia Lino.” Aia li! Aoie olelo mai o Ireneo, ua wniho o Petero a me Paulo he oihana l'ope ia Lino, a i ole ia, ua waiho ia Lino i ka oihana Bihopa a noho Pope ma Roma. Eia hou keia. Olelo oe, o Petero oia ka Popie mua, nolaila, aole he kulana Pope ko Paolo; ke olelo mai nei hoi o Ireneo, “ua waiho aku na Aposotolo pomaikai (oia o Petero a me Paulo) i ka lawelawe ana i ka oihana Bihopa (Epikopo) ia Lino,” ma ka wa hea 1 waiho ai o Petero i ka oihana Pope ia Lino, oiai he oihana Bihopa kana a me Paulo i waiho ai ia Lino, wahi a Ireneo? Ina hoi e manaoia o ka oihana Eihopa i loaa aku ia Lino mai ia Petero a me Paulo aku, e like me ka Ireneo olelo. he oihana Pojie ia, e like rae ka mauao o na Katolika hooia Pope, alaila, he Pope anei o Paulo i loaa ai iaia ia mana e haawi oihana ia Lino e like la rae Petero, ka huumana a Iesu e olelo ia nei e na Kalolika Roma, he Pope? Alua anei Pope ma ka wa mamua iho o ka lilo ana o Liuo i Pope, oia o Petero a me Paulo? Eia hou keia; ina ae aku au a me kekahi uoe ho-ole-Popeeaeo kela waiho ana o Petero [a me Paulo] i ka oihana Bihopa ia Lino, e like me ka lrei neo i hoike mai ai, he hoolilo ana ; ia ia Lino i Pope. pela anei o Pio IX. i hana ai a lilo ae uei o Leoue XIII. i Pōpe’ E hiki ana anei ia oe k? hoakaka a hoike mai i fea rula a me ka i maa-hana, i lawelawe ia e ka Ekalesia Katohka Rom<t. no fce koho ana i kekahi mea [kanaka] i Pope, a oia anei &a rula , a me ka mea maa hana mai kahiko loa mai i i lawelaweia ai e ka Ekaksla Kato- | lika Roma? Ke waiho aku nei au tmua ou a me ka lehulehu holookoa e nana a e makaikai uei i ka kaua hooika- | ika ana e paio i ka paio maikai o ka manaoio, i kekahi rula a maai hana no ke koho ana i Pope i haoaia a i lawelaweia e ka Ekaleaia Roma ma ke Keneturia 14, ka hai na a’o e olelo ai, he hanaia i kaooha ole ia e leau Kari»to ia Petero, ; ina o ua Petaro nei ka Pope mua o i ka Kkaleaia Roma, elike me ka la- ! kou e hoopaakiki nei. A eia oa ; mooleio nei, a ua unuhiia mai keia mailoko mai o ka Boke Katoiika I Roma i kapaia •‘A CathoIic Diction«ry,” m» ke poo-manao “AntiPom” aoao 871-872. “No aneane eloa kenaluiia i hoohaunaeie ole ia ai ka nalnhia o ka aka, ma ka 1378, o ke kohoāa ana o Crnbana VI, oa hooolu mai ia I kekahi nKm (aehiem —mokuahana) I kapa pono ia be noi, oiai, oia ka oi loa o na mokoahana i ikeia.” Ua kohoia o Uishana VI, • na Kadioela ll.T U t"“

1 16, be 11 he poe KadineU Farani. ■ 4 he poe lulia. a 1 be Sepania oia 0 Peter de Lona. Xa Gere*orio XI ka Pope mamaa iho o ke kohoia anao Umhana VI i Pope, i haawi mai i ka mana e malama lakoa i ahakuka (eonelaee) ma kahi a lakou e makemake ai me ke kali ole 1 ko lakou mau hoa (Rayoald. ad ann. 1378. n. 2). Ma ka la 7 o Aperi2&. 1378. ua akoakoa ke:a poe ma’oko oka \atikaua. Ma ka la 5 o Aperila, ua koh 'ia.o Baratolo- . mio o Prij:uano. ka Aki-Enikopo o Bari. a h okao ia ke kalannu o ka oihana Pope maluna ona ma ka la Domimka oka P.«k*w (oia hoi ka l.a Puie o ka Pakoa) maiaioo ka inoa Ur ;bano VI. Mamuli oke ano lukuino a me na hana hupo a ua Pope !a, ua hoowahawaha ke Kuianui Laahia hiia (oia hoi. ke . Sacred Coilege,) ka Poai o na Kadi- 1 neia na lakou e koho i ka Pope, a ma ka maiama mai o Augate, oia | makahiki no. na kukala ae la na ' Kaūinela Farani no ko lakou hoo- ; weliweliia ana ma Roma. ke kumu 0 ko lakou koho ana i keia kanaka 1 Pope. a kukala pu ae la lakou i ko lakou hoole a kve ana iaia. a kapa aku la iaia he Apokaka a he Ane-Karisto i hoomaiuoino ia (“an accursetl Anti-Chrfst,” Raynald ad ann. 1378. n. 48 *eg.) Ua koi keia poe Ktdii.ela Farani a huli mai la ekolu noloko mai o na Kadinela Ilalia eha, no ka huipu ana me lakou ma Fondi, malaila lakou i koho ai i ke Kadinela o Geneva i Po- j pe, a o Kelemenete VII kona inoa Pope. Ma ka la 20, Sepatemaba, (1378) i kohoia ai keia Pope hou, oiai no e ola ana o Pope Umhana VI, aole i make Ike iho la ua Po- ! pe Urubana VI nei i kona haalele i ia ena Kadinela a pau, oiai, ua I make ka eha o na Kadinela Italia ia wa, nona ka moa o Tebaldesch. Ua ae lokahi mai la na Kadinela a pau ma Aviguou ia Pope Kelemete VII, aua ikeia aku oia ma ia kulana Pope ena aina o Farani. | Lorraine, Savoy, Sekotia, Napela a 1 me Sepania. Ona poe Katolika Koma e ae. ua noho lakou malalo | o Urubana VI. Mahope aku o i (Jrubaua VI, 0 Bonifake IX. noho nei Pope mai ka M. H. 1389 a ka j M. H. 1404; alaila, o Inokena VII aku, mai ka 140-* a ka 1406; alaila, o Geregorio XII aku, mai ka 1406 aka 1409. Ma ka make ana hoi o ■ Kelemenele VII, ka lua o na Poi«e j | i kohoia ai raa ka wa no e ola ana , o Urubana VI, ma ka makahiki I 1394, ua paniia kona makalua e Pe- | tero de Luna. [Ke ikeia nei ba ; mahae lua 0na lalani Pope oka j Ekaleaia Roma]. Ma ka mak. 1409 hoao iho la ka 1 Ahaolelo Ekalesia o Pisa [Council of Pisa] e hoopau i keia mokuahana mawaena o keia mau lalani Pope | elua. e hailiili a e anelemia ana i 1 kahi a me kahi Po|>e, a nuhae lua : hoi na manaoio a me na paulele | ana a na KatoIika Roma. Nolaiia, ma ka olelo hooholo helu XV o ua Ahaolelo la ua kipakuia keia mau ; Pope. a ma ka olelo hooholo helu j XIX o ua Ahaolelo la, ua kohoia o i AIekanedero V i Pope. Eia nae. 1 aole 1 ae mai kela mau Pope mua, oia o Geregorio XII, ma ka lalani Pope mai ia Urubano VI mai. a me Benedito XIII mai ka lalani mai o Kelemenete VII, i keia olelo hooholo a ka Ahaolelo, oiai nae ua kukulu ae ia ka Ahaolelo ia Alekane\iero V T i Pope, a nolaila, he ekolu Pope oka £kalesia Roma i keia wa. oia o Geregorio XII. Benedito XIII a me Alekanedero V. Ua ae o Emepera Sigismund a me ka hapanui o ka Ekalesia ia Pope loane XXIII. Aole i pan.