Hawaii Holomua, Volume III, Number 17, 22 ʻApelila 1893 — HALO ! E NOONOO !! A E KAUPAONA !!! [ARTICLE]

HALO ! E NOONOO !! A E KAUPAONA !!!

E ka Luaah*.»oponopono; Ua liu wale na la i hala ae nei mai ka la 16 o lanuan, ka la hoi i pakaha la ai ka momi makamae o j Hawaii, oia hoi kona Kuokoa. He nui na hana o kela a me keia ano i ulu ae mai la manawa m«i a hiki mai i keia la. O ka mea nui wale no a kakou. ena llawaii, e nana ai a e makaala I*>a ai, oia ko kakon j kuiana Aupuui Kuokoa a me ko : kakou mau pono. Ke h*'omaopopo uei no piha o r a mau hoa kanaka i na huaolelo koino a hopMikoii a na m.ikamaka ili keokeo o kakon, oia hoi na keiki a me na moopuna a na Makua Misionari i hele mai ai e ao » kakou i ko ke Akua Mana ba a mau manao aluha; a pela hoi rae kekahi u»au makamaka ili keokeo e ae a paalalo hoi o na hana pakaha, » kakou i hoolauna olm»Ia aku «I ia lakou iwaena o ko kakou mau ohana. U* hoike ae lakou i ko lakou raau manao haaaei, ro* ka olelo ana—“Ua U«e ae oei makou a p** ma ko makou mau Hma i na alna a m« ke Aupoui o ua poe kauaka ■ v- ; 5'.-' . *

i ' nei, a ua like lakou rce he poe la i ua make. no Kn mea, a>>le o lakou - aiua, he poe hupo s a«<a hauaae. i ■ ao!e n.akou e ue h»<u i kekahi o lakoa e io&a m lawelawe oihana au- > puni a koho baiota ana. a a<ve hoi e hoolohe ia kekahi leo o na kana- > I sa H.-waii. oia:, aoie o laknu ku- | leana i koe. N > makou ka aina, ! aoie no lakou: nolaila. he kuleana • ko mak<<u e noi aku i ke Auj>uni o Amerika e h<ohui aku i keia aina , me ka nana a ui ole aku ia lakou. Owai lakou ? Only D — kanaka».” Ua bo >ko ae ua j>oe la i ko lakou mau lini i hoiloiio mau ai, ma ka huoun* ana i mau Komiaina i \VasineU>na no ka hoohui ana i ka i aina a lakou i j>aikano ae ai no lakou la aina, & iloko o ka j>iha hauoli o oa manao haakei, ua hiki aKu la lakou i Kaj>alakik>, a Waainetona me ka nuhou o na hana limanui a pakaha a lakou i lawelawe ai, a haanui aku la nae —“na kakoii, aa na Hawaii, i hookahuli ka nuho'na Aupuni Aliiaimoku, a he makemake kakon i ka ho<>hui j aina.” 1 Kai no paha ua lawa ka lakou ! mau hana hoouaikola ia kakou ianei, aka, aole j>ela ka manao ku- ; ko ino o keia poe. O na olelo hoino laj>uwalekekahi a lakou i hoike ai i ko Arnerika poe no kakou, na j Hawaii, e kapa ana ia kakou i na inoa lapuwalea kekeonimana oiaio I e ae ole ai e kapa aku i kona ene- ; mi; aka, ua lawe ae la lakou ia mau olelo hoino a kuamuamu. i mau kumu e hookae ia ai oe a me a’u a me kela a me keia mea he lihi koko Hawaii kona, i hooko ko- j ke ia ko lakou mau makemake. Ua hoike aku lakou ia kakou he poe hupo, he ike ole, be hiki ole ke malauna ia kakou iho, ua oi aku ke kulana naauao a hoopono o na Ilikini o Araerika mamua o kakou, a he nui wale aku na olelo hoinoino e kinai make ana i ko kakou kulana noho aua lahui. E o’u mau hoa kanaka, e ae anei j kakou i keia mau hana ino a kumnkaia a keia noe i hana ai ia kakou ? Aole I Aole loa !! Ua hrki ia kakou ke kaeiui ae, ua like uo ko kukou kulana me ua j>oe j>akaha aina la, ma ka naauao, ka noeau a me ka hookuonuono; a no ko lakou ike ua loaa ia kakou ia mau kulana, oia ka lak<<u e lili nei, a makemake e uiniapaaa ia kakou, no ko lakou hopohopo a inaka’u, o . j>au na h.>oponojjono oihana aupuni iloko o ko kakou mau liina. na ili ulaula, a hooj>au ia aku lakou, na ili keokeo, a no ko lakou lili no hoi kekahi i ka noho poo o ka ili ulaula ina ka h<>euli o ka moku Aupuni. Nolaila, o ka hana jx>no wale no a lakou e hana ai. oia ka hoalaala i na manao hoomokuahana i mea e kaili la ae ai ia kulana i loaa ia oe e Hawaii. a i ili keokeo ae ko lakou olioli malaila. E o’u mau hoa kanaka, ua noho hamau kakou iloko o ka hoomanawanui no keia mau hana h«x>palaimaka a ko kakou mau makamaka ili keokeo. Ua j>elu iho Ko kakou mau kuli ilalo, a waiho aku i ko I kakou mau kaumaha a kaniuhu ana no ko kakou aina aloha. imua o ke Akua Kahi-kolu; a iloKo o ko kakou mau kaumaha i maliu raai ai oia a hoolohe i ko kakou mau kaniuhu ana A ma o Kona lokomaikai i loaa ai ia kakuu na lima kokua u ka hoopono a me ke kaulike no ka hoomaopopo ana i ko kakou mau jx>no. Nolaila, e hoomaikai »ku kakou i na Mana Lani, i i Koua koho ana mai la Grover Cleveland i Peresidena no Ameiik& iluipuia, be kanaka hoi iloko i ona ka houpono a me ke kaulike, e nana ana i ka mea ikaika a me ka mea nawaliwali. Ma koua hoopnno a me ke ake i ka pono kaulike, ua loaa ia kakou ka lokomaikai ia mai; ma o kona hoouna ana mai nei ia Hon. J. H. Blount, i Komisina nana e nana a nieniele i ka n>anaoo na Hawaii ponoi; aole ona makemake e pakaha wale i ko kakou aina e like me . ta mauaoino o na mamo misiooari I a me na paalalo o lakou i uoke ! ako nei i Waainelona i ka onoonon i e h«x>hni I ko kakou aina me ke | Aupuni o Amerika. O ko kakou | manao kana I ake nu! ai e ike, aole o ko lakon. E o’o man hoa kanaka, mahope iho o ka ike ana o ua poe oei. na haule wale ko lakou mau manao alunu a haakei. £t« ua poe nei ke holo pee »ei, « akahi no * hnli oau o» maka, a no ooo ae la i ka lahni a lakon I hoonaikola ai, a I hnohllahHeaima ka Kkoo man o)ek> I t ke aot mai n«ifl I* A. Ihonhm (Kaktoa) i kahi man Ha«•0 t hok»hu ia M haohaKh» 1 » •«» l 'V e ' il&Hl

kanaka Uawaii poooi, e hooikaika ma ka buohoi aina, i haule ole ai ! ke kuikahi alunu a lakoa i keha ae ai, e hoiopono ana na uiea a pau He> mea hauhao keia na kela a me keia Hawaii puuw’ai aloha aiaa e ike ih» ai. aia no ka me kakoo ko kakou aina, aoie i Hlo, Pehea oe e Hjw.ui, e ae anei oe ia oe iho e hapala hoa ia uiai ma> luna oa na haoa ekaeka a hoohilahila a keia poe pakaha i i>»u air>a. ke kahua o kou wuiwai eku nei a me koa noho ana; a i ole. e ae aoei oe e apouo aku i na hana hoohui aiua a hoolilo i kou noho ana kuokoa i mea ole. a e lilo oe i aeahaukae iKr ke ao uei ? Aole, aole loa ! 0na olelo a me na kuahaua e ike ia nei ma na nupepa, e loaaana no ia kakou na kanaka Hawaii ka pono kivila ina kakuu e hoohui ia ana me Amenka. He mau olelo pelo keia a ka poe hoohui aina, i mauuu e punihei aku ai kakou; a ko ko lakou makeluake, a o na huaolelo hoonaikola a kuamuamu a iakou i hoopuka | mua ai. oia ka lakou makana ia kakou. Ua maa aua kuluma kakoa i ka lakou mau olelo pelo—he ! makaoi pnahiohio i pa lauwili ae. a he neo ka mea loaa rnai. No ko lakou hilahila no ke ko ole o ko lakou mau iim, noUila. ke pelu hou mai nei i hope nei ia kakou e hoomalimah ai, me ko lakou ike no, aole ia lakou ka mana e haawi mai ia pono ia kakou, nolaila, huokuhinu mai nei i keia | popo palu, i paulehia aku ai na kanaka ia lakou. Ina ua ike laj kou aia ia maua la lakou, pehea hoi i hooholo ole ia ai ke kuikahi hoohui aina a lakou i pupuahnlu ’ aku nei i Amerika ? He hilahila ole loa keia mau hana a lakou. U ka Ahaolelo wale no o Aiuenka ka mea nana e haawi a hoole i ka pono kivila. 0ko kakou hoohui ia aua aku me Amerika, he mea pohihihi loa ia i loaa ole na hooia ana no ka loaa oia pono i ua kanaka Hawaii. A loaaole ka hoi j ia pono i na Ilikini o Araerika, ka poe a lakou i akena ae ai, ua oi aku ko lakou kulana naauao a hoopono, mamua o kakou, o ka lakou i nei nae ia e pelo mai nei e loaa ia kakou ia p >no. E o’u mau hoa kanaka, oiai e I maU ana ka pumehana a me ke ! aloha no kou aina hanau; a oiai 1 hoi, aia no me oe kou pono kivila i ! maialu o ka malu o kou Hae aloha, ! e hoomanao aku au ia oukou ine ka auoi nui—E paa ia mau pono i luaa ia oukou. a mai uo a hoomaunauna wale, no ka mea, o ka makuakane ia a me ka makuahine o kou noho lahui ana. E like me ko oukou aloha i ko oukou mau makua ponoi nana mai oukou; pela oukou e aloha a e makee ai i ko : oukou aina a me ko oukou mau pono kivil.t, na makua e mau ai o ko kakou nuho Lahui Kuokoa ana. A i makee kakou ia mau pono, o ko kakou makee ana no ia i ko kakou Aina, ko kakou Hae aloha a me ko kakou Aliiaimohu. No ka mea, o ke kanaka i nele i kekahi o ia mau haawina ae la, ua like oia me he kuewa la iwaena o kona poe ponoi, a e hoea mai ana no ka wa e akaka lea ai ia ano poe. Aka, o keia nae ka manawa no kakou a i pau e kupaa ai me ka lokahi Hke ! ma na ano a pau a ma na kumu a | pau. a e kiola loa aku hoi i na ma- ; nao hoomokuahana. ■ Me ka mahalo. Puuwai Oiaio.