Hawaii Holomua, Volume III, Number 11, 11 March 1893 — Kamahao LaeKamahao! [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Kamahao LaeKamahao!

INA AKU NA KOMISINA AMEHIKA A HOEA MAI. Ua Ao Hawaii eia ka Lamaku! KOI NUMANA E KUAILOIA NA HANA PEEPOLI. . Peresidena Kilivilana e pili ana no Hawaii. i U OLELO EKAEKA A KAKELA. 0 ka Pono ke Hanaia a Haule mai na Lani. INA IHO KA 1UE1LE OU E HAWAll A HOEA NAI. Mai ka uuka la mai o Mar. 10. 1 ka hora (l a <»i iki o keia kakahiuka Poalima, ua kapalulu mni la ka inokuahi Monowai mai ka Ipuka Gula piai, i lawe mai i kekahi mau mea hou na ka Hawaii Hoi omi' a, ka O-le, k« Ahailono a nie ke Kukini mama oka Lahui Hawaii, a ke lawe mai nei makou 1 na mea ano nui e pili ana i ke Kuikahi hoolilo aina a ne ko kakou kulana ma Amenka Huipuia, a |>eiiei no la: Ka Haiolelo Kuahaua a Per«s«dena Ka)ivilana. Ma ka haiolelo n Pereaidena Kalivilana ma ka lawe ana ae i kona noho Poo uo kela lahuikanaka o 80,000.000 a oi, lua ka la 4 iho nei o keia mahina, mawaena o kana m »u knmnhana ano nui, ua puana a- la oia i kana olelo kuahaua i ka Ahaolelo Nui e hoouna ia uiai i mau Kumiaina i Hawaii nei uo ka h <omaopopo ana i na makemake o ka Lahni Hawaii no na mea e pili ana i ka h<xihm aina.ao nanooooo a lawelawe ana a pau e pili ana ia ninau e h<K>K>anee ia a hiki i ka huli hoi ana aku o ia mau Komiaina a w aihoaku ika lakou mau j hoike. Ano, ua hawanawana la mai la i ko makou mau pej>eiao, ua ui>u la e hoea mai ana ko ke Aliiaimoku mau Komiaina me na Komieina o Am<-rika Huipuia ma ka Pi>akolo, la 22 o Maraki nei. maluna o kt» olali oka Pakipika, ka mokuahi Aaseteralia. Peresidena Harisona a me ke KoikahL Ma ka la 26 o Feberuari, uahoopukaia «c 1& ka lono lauiaha maloko o ke kulanakauhale Kapilala o\\ a?ineU»na, e olelo ana, he mea oiaio loa e kii aku ana o PereBidena Hariaona a unuhi h»u mai i ke Kuikahi hoolilo aina mailoko mai o ka Ahaolelo Senate, a aole loa e lohe hou ia ka ninau hoohuiiaHawaii iloko o keia Kau o ka Ahaolelo a oiai h»»i oia e noho Peresidena ana. Ua lawe pu ia ae no hol he lono e hoike ana, o ke kahua o keia mau haua ano nui a ua Peresidena nei. oia no ka maupopo pooo loa ‘“‘a « pepehi ia ana ua Kuikahi nei. a nolaila, be oi aku ka pooo e waiho ia na ko Hawaii poe poooi

no e f>ej)ehi. Ua hoole na hna’loha 0 ke Kuikahi kumakaia. e iike nie ko na Iosepa :na ano, i ka <>iaio o keia, aka. e na makamaka o ka Hawah Hoi/imi’a, “ma kahi o ka uwahi he ahi ko laila." he oleio : kaulana keim a he oiaio l«»a, aole ' he manawa i ike ia ai kona uiaio ole. Ke hoike mai nei keia mau i hiona no ka makou nuhou ano nui 1 hoike aku ai inehinei, a ue mea maopopo ua he!e aku la keia lono i Ka loa a me ka laula maluna n ka I ili o ka honua, a ua poaipuni ia ae la ke ao hnlookoa a hiki i na Pinalaau o ka Hema, a hoea loa mai la imua o ka Hawaii Hoi.oxiia. He mea maopo{>o no hoi, he n au mea ano nui kai hana la. aka, aole i ho ike amaka ia ae. a malia i k«*ia ho ra a kak<>u e noho nei me na mai naolana, ua hookuu ia ae ia i ke akea Paniku in ka Manowai o ke Kuihahi. Ua hoike ia ae e ka mea kukau o ka ntij)epa Ohmniele ma Waeine- i tona na hana paniku o ka loea a ke Komiaina Aliiaimokn PauloNumana, a he mea maopopn wahi ana, e like ine ke kaeoa a ua ahikanana nei, ua hoole ia a ua make loa ke Kuikahi hoohui aina a na Komimna o ke Aupuni Kuikawa me Amerika Huipuia. Wahi hou no a ua loea nei, aia i kekahi pule iho, e noi ia aku ana ka Ahaolelo Senate e kuho i mau Komiaina e holu mai i Hawaii nei e ninaninau ai i k» kakou kulana. He mea maopoi>o e na makamaka, ina e hana ia ana keia mea, alaila,ehookaakaa ia ana na maka o ka Aha Senate a me ka lahui Amerika i na am» hana i lawelawe ia iho nei. Ua hoike akea aku la o Paulo Numana, aole i hookahuli ia ke Aliiaimoku mai Kona Noho Kalaunu aku. aka, Nana p »noi maoli no i hoi aku i Kona home pilikino i kumu e kaupale aku ai i ke ala ana mai o na hookuia kuee me na pualikoa o Amerika Huipuia. Wahi ana. ua kono maoli ia no ke Kuhina Kiwini e huki i ka hae Amerika maluna ae o ka Hale Aupuni no ka malama i ka maluhia o ke Aupuni Kuikawa mai ko lakou poe ponoi iho no, aole hoi mai ka Lahui Hawaii aku. £ na ewe o ua lepo aloha nei o ke oneuiwi; ke boomaopo|K> iho la kakou o na lono keia o ka la 26 o Feberuari, a o na lono i loaa mai ma ka Monowai e oielo ana ua hooko maoliēa keia mau hana, he mau la ia mahope mai. O keia inau lono e olelu m: i nei e hoihoi hou ana o Harisona i ke Kuikahi a me ae koho ia i maa Komieina e holo mai e ninaninau i ko kakou kulana a me na mea i hana ia, he mau mea ia e hooia mai ana o na hikimua ia a o ke kahua hoi ehoo ko ia ai kel* nuhou kamahao a ka Monowai i lawe haaheo mai ai a hoea i na aekai nani ou e Hawaii. | Ka Lolelua o Kakina me Kakela. U» hoikeia ae aia i ka lohe ana o Kakina me Kakela i keia lono e hoouna mai i mau Komieina i Hawaii nei. ua hoike hoomeamea ae la Ihua he hana maikai ia, no ka mea, he kaulike, aka, eeahope mai. ua hiki ole ke uumi iho i oa iini a loko, a hoike m. oli ae la i ke kue loa i ka hoouPa ia mai o na Koiuleioa mai Amenka mai, no ka mea, ua makau laua h« kumu ia e hoihoi hou ia’e al ke AUiaimoku llona o Kona NohoaliL Na OWo OpHopUoi Ko na olek» peUpcJa o ko aao opilopilo lanna rfe, ua hoopoka la ' ' ā■ | . -

* He mea maopopo ua nele o Kakela i na kahua kup»'»no a me na olelo maikai no ka paio ana no ho lakou aoao, ke hoomaka ia e hailuku i ka ! Ie|»o, aka, i nona hana ana nae pela ua lele hou mai la ka iej>o a ike ia ' mai la ka lakou hana ekaeka. Ka Uwalo a ke Kamaliiwahine Kaiulani. Ma ka ia 1 o keia mahina, ua hoea ae la ke Kaiulani ma Nu loka. i ukali ia e T. . H. Davies a me Mrs. Davies, a ua hoopuka ae la oia i kana uwalo imua o ka lahui Amerika penei: “I ka Lahii Amehika: —Me ka hookipa ole ia mai, 'Oa hehi au i ka lepo o ku oekou aina i keia la, k ihi hoi a'u i upu ai e loaa ana la’u he hookipa Alii ma ko’u ala e huli hoi aku ai no ko’u aina ponoi. Ua he’e hookahi mai au, k<»e wale no ka ukali aiia mai o na puuwai aloha inaluna mai o na ale puannanu o ka moana kai hohonu. Ua lohe mai nei au ua hiki mai he mau Komiaina mai ko’u aina mai a ua noi iho nei lakou no kekahi mau la lehulehu i keia ainn kaulann e ! kaili aku i kuu wahi mala waina. . Aole o lakou pane leo m ii ia’u, a ua haalele mai la ia’u t imi aku i hoomaopopo ai e like me ka mea hiki, mai na lono ma na welelau o ka makani. E waih) iho ana lakou ni’u me ka home ole, me ka inoa ole a me ke Aupuni ole. “He kanahiku makahiki i hala ae nei, ua hoouna ae la o Amerika Kanstiano i na kane a rae na wahine K.iristiano no ka haawi ae i ka p »no haipule a me ka naauao ia Hawaii. Na lakou i haawi mai la makou i ka olelo hemolele, a ua hoolilo ia makou i lahuikanaka kulana Aupuni, a ua ike iho la makou i ke aloha a me ka hilinai ia Amerika. 1 keiala, he ekolu o na keiki a ua poe Miaionan nei eia i ko oukou Kapilala e noi mai ana ia oukou e hookahuh i na hana a ko lakou makua. Nawai lakou i hoouna mai? Nawai i haawi ia lakou ka mana e kue a wawahi i ke Kumukanawai a lakou i hoohiki ai e kokna a e kakoo? 1 keia la, owau nei, he kaikamahine nawaliwali wale iho no, aole hoi kekahi o ko’u lahui ma kahi kokoke mai ia’u, me keia poe kalaiaina o Hawaii a piu ke kue mai nei ia’u, ua luaa no nae ia’u ka ikaika e hoomanawanui e ku no ka pono o ko’u lahuikanaka. I keia nianawa ano. ke l«>he nei au i ko lakou mau leo naauaua iloko o ko’u puuwai, a na ia mea i haawi nmi ia’u i ka ikaika a me ka manao koa, a ua ikaika ia au; ikeika iloeoo ka manaoio o ke Akua, ikaika no ke ike ua pooo au, inaika iloko o ka ikaika o 70,000,000 kanake ka poe hoi iloko o keia aioa o ka lanakila, e lohe mai ana i ko’u leo uwe a e hoole i ka uhi na aku o ko lakou hae a hoo haahaa paha i ko’u hae.” Hoi l uulun I ke Oue o Hanakahi. Ua hoike la ae o k« mea kakau o ka nupepa Chrooicle o Kapalakik» e noho la ma Waeioeiooa, aia ma ka la 26 o Febentari, ua hoike ae la o Kakela I kona manao-hopo-hopono ka hooholoia o k« Kuilahi. Aole oo hoi o Kakela wak no hol no ka mea, i kooa hiki aaa I Kapalakiko na ka la 1 o Marakl oei, oa hoike ae la ia i fcoi»a hopohopo noi | «Mn ai le>4ki Luiee I fcr »» . * . ... M # 8* BrU AML »V' - - : j

Auhe hoi olelo an» i.o I’aulo Num.ma, ua kamaaina na kanaka ia mau kaiaulu. E na mnkamaka, ua haiki ka manawa. a|<op*> makou hoea hou aku.