Hawaii Holomua, Volume III, Number 170, 28 February 1893 — NUHOU KULOKO [ARTICLE]
NUHOU KULOKO
I Buc Lalidi na kuamoo me na a;al<-»a i ka ua me ka hoowali ia e ua k&a. • E haawiana ka Bana Homaemae he puhipuhi ohe manawalea ma ka Hoiele Hawaii i keia po. Huluhulu moekehau o Miollii na kapa pale ua o L»uru hanahana ma i kaaio ae ai malalo o makou. Mai poina aa poe i lako ole me na kuka pale ua i ka L>aapu ae me na mamalu, o hehee auauei ika ua. Ke pehu mau nei na hale ma Manana. He halepule ka haie hope loa i kukulu ia iho uei, kokoke i ka hale hoolulu ma ka Auemoku. L'a manao wale ia, e haawi aua ka Hui Mele Hawaii Noeau he aha mele maioko oka Luakmi o Kawaiahao ma keia mua koke iho. Haahaa a akahai ua Kahu Uipa 0ua Ekaiesia Kalolika, Hihopa a me ko Na La Hope, ma ua mea pili i ka uhane ko iakou ake nui. Ua pau loa i ka hoopauia i kela Ja aku nei ua wahi kua kakaikalu 1 koe o ka Moiwahme. malalo o ke kauoha a ka poe ia iakou ka maua i keia mau ia. E holo aku ana o Mrs. F. S. Pralt, ke kokoolua oke Kauikeia Hawaii Fratt. no Amenka maluna o ka mokuahi Auseteraiia o ka ia apopo, no ka hui pu aua me kau& aliikaue maiaiia. Nui ka haohao o kekahi poeo ke kulanakauhale uei i keia mau ia i ke kumu uui eku mau mai uei o na moku pepehi siia, kekahi maho* pe o kekahi. Aoie anei he mea kekahi malaio o ke po'i? Apopo e noho ai ma Lihue ke kau kiure o Kauai. E holu aku an.i kekahi mau Loioo keia haie maluna o ka Mikahala o kei» ahiahi no ke kui lima pu ana iloko 0 na hana o ua Aha la. E heluhelu oe i na hoolaha hou a makou e puleio aku nei i keia la, oia hoi: Ka Haie Pai Kii hou o ke Keiki Hawaii Cbas. Pooloa, a m© ka Hoolaha Poloai a ka Ona o ka Pahu Olelo Knmahao. ilaila ko pepeiao e hlalaai ai i na meie hoouanea a haalele wale. Nui no hoi na hana hookalapua a na keiki o ka Lewa Lani a me ka Lewa Nuu. inai nehinei wale mai no a hoea ae la i keia la. a o ka hana io nui iho paha koe o ua kamalii nei. Heaha ka puana a ka moe? Malia he mau kahoaka ia no ka ianakila kamahao o ka Lahui Oiwi me ko lakou Aliiaimoku. Nui ka lealea o na koa maiina Amenka ka poe nana e malama nei ka mahihia o ka Hale Aupuni 1ka !a puie uei, ma ka la ibo la iuehinei. na kukulu hou ia he mau kiai ma o iho o Kapuaiwa Hale no ka hoohuoi ia no ke Sahio oua mau keiki ia. a no ka |nio honaa j mau o kahi poe mai kahi kiai aku. E lawe ku ana ka nene aukai Ka iaudine o keia auina ia he mau hanen oka kakou Hiwahiwa o ka Poaiima, ko nehinei a me ko keia auina 1a. no kona mau kini lehulehu ona Wai Eha me ka piha i na nu hou i loaa ole ma na nupepa Hawaii e ae i hala e aku no ia mau kaiaaiu maluna oke Kir.au oka Penlima nei.
O na Kaawai hea k&i hoopau ole ia; o ko ka Hawaii aoei a me ka Pake, a i ole o ko ka haole paha? Hanaio ka ka ua me ka makani i ka ailana o Kauai i kela mau pule aku nei. Pela mai ana hoi kamalii lei lehua o Haupu. Ke hele ae la kekahi wahi o ke alanui i oki ia iho nei o L'alakaa e paa loa i ka hihi ia e ka Mikinolia ame kahi mau laau hua e ae. He pono paha ka Papa Alanuie lapaau ae ia wahi omaimai. Minamina makou i ka lohe ana mai i ka hana ino a ko na Wai Eha poe i kahi pepa kumakaia a Kawainui. Oka makou wale no e kauleo aku nei; mai hana pela, e uumi i ke kuakoko oka iuaina, aka, aia nae ia ia oukou. Ma kekahi la oka pule i hala, ma ka Malu Ulu o Lele ua ho*->hua mai mai ka puhaka mai o Mrs. Kaula Shaw he mau keiki mahoe he hookahi keikikane a he hookahi kaikamahiue. O ka makou wale no e kalokalo ae nei i na Lani e ola na kaina a palalauhala a kau i ka puaaneane. Liuohau lua no hoi na keiki malina oka Liona ke ike aku oe, a peia pu iho no hoi me ko lakou umu lalo iho; aole hoi peia iho na manuwa Araerika, he ku ole ka lakou mau hana ika hoihoi. Malalo nui iho nei o makou i haupakaki nui ae ai me na omole ma na lima, a e mele ana i kela mele me na leo nunui: Te la la hun ta Re, Te ra ra si re! Ao na wahi Kepani hoi; guru hanahana ta re hun ta la! I Ma ka mokuahi Auseteralia o ka la apopo e lawe aku ana oia he heluna nui o ka kakou Hiwahiwa nei no Euroj>a a no Amerika Huipuia mamuli o ke kauoha a na Lunahooponopono o na nupepa kaulana o ia mau kaiaulu; e ike ina mea oiaio a j»au o ka Hookahull Aupuni Moi Kaulana i hana ia ma Hawaii nei. a e nune nui ia la hoi e na Aupuni na lakou i haawi mai ia Hawaii i Aupuni Kuokoa malalo o ka noho hoomalu ana a ke Aliiaimoku. Mai mui mai o ka noho ana o na haumana kula Kahunapule, aole loa i ike nui ia ka pau o na haumana i ka lilo i mau luna l&we nupepa e like me keia mau la e ike ia nei. eia lakou ke hooikaika nei no kahi pepa kumakaia i ka Lahui Oiwi a me ke Aliiaimoku; a kokua hi»i i ka hooKahuli Aupuni Moi a pukaha ama maopojx» a Bihopa ina. Pehea la keia nnu ano hana a na haumana o ke kula Kaula? Aloh i wale uo ka iioi ka olelo a ka Buke Nui. Mamuli la hoi oka puni dala o Iuda i kae ia ai ka Haku iluna o ka laau kea. Ua kipa mai i o makou nei ke keiki lalaw*i o ka Aina Malu i ke Ao, oia o Manuel Ross Sr. mamua 0 kona huli hoi ana aku no kona home i keia ahiahi. mamua ae o kona lulu lima pu ana me ko makou Kakauolelo, he wahi lei mokih&na kana i pawehi iho no ka kakou hiwahiwa ka Hawaii Holomi’a Puka La nO ka mahina holookoa o Maraki. Nui Ka mahalo. L'a lohe mai makou e hoopuka houia ana ka nuj>epa “Ka Lei Alii” 1 keia mau la iho e na ona no nana ia nupepa; a o ka makou wale no e kalokalo ae nei, e ukaliia na hoohana ana a ia Hui Hoolaha Nuj)epa me ka hoiomua.