Hawaii Holomua, Volume III, Number 6, 4 Pepeluali 1893 — KA AHA KAUKANAWAI O KEIA WA. [ARTICLE]

KA AHA KAUKANAWAI O KEIA WA.

Malalo o keia kulana aupuni o kakou e ku nei. ua loaa ia kakon he Aha Kaukanawai oia na “Aha Hooko a me Kuka o ks Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina;” , a eia na inoa o na keonimana na lakou e kau nei na kanawai i keia wa: Na Mea Mahaloia S. B. Dole, Peresulena a Kuhina o ko na Aina E; J. A. King, Kuhina Kalaiaina; P. C. Jones, Kuhina Waiwai; me W. 0. Kamika, Loio Kuhina. O lakou nei no ka Aha Hooko. Maloko hoi o ka Aha Kuka: Na Mea Hanohano Kikila Baraunu, F. W. McChesney, Charles M. Cooke, J. Emmelulh, C. Bolte, Henry Wa- ! terhouse. J. A. McCandless, Andrew Brown, James F. Mprgan, S. M. Damon, E. D. Tenney, W. F. Allen, j A. Young, rae H. E. Cooper. Ua like me umikumamaha ko lakou : i nui, a ke huiia me na keonimaua i mua oia ka Aha Kaukanawai o ke Aupuni i keia wa. Aia hoi ma ka Olelo Kukala a ka poe na lakou e . paa nei na kaula hookele o ke au- ' puni i hoopuka akea iu ae ma ka ia 23 o Ianuari. ua ikeia kekahi mahele manao e like me keia: “O I na Kanawai Hawaii a me na Loina Alakai Kumukanawai a pau e kue ole ana me keia (oia hoi ka Olelo Kukala i hoopuka ia ma ua la nei. ' L. H.) e hoomau ia aku no ko lakou paa ana a hiki i ke kauohuhou > ia ana aku e na Aha Hooko a me j Kuka.” E ikeia ana eiamuli o keia manao. aole i lawe ke aupuni 1 e ku nei i keia wa i ke keehina pulam i holookoa i ke Kumukanawai 0 1889, ma ke ano oia ke kahua o na kanawai o keia aupuni e ku iho ai, aka, ua ae lakou e lilo na Loina Alakai Kumukanawai i kue ole i ka Olelo Kukala i kuahauaia ai ma ka la 23 o Ianuari, i mahele no ke kahua e hoohana ai lakou i na kanawai a lakou i makemakeai ekau 1 keia wa. A hoea mai i ka la inehinei. (Poalua, lan. 31) ka piha ana hui *ia o na la he 14 o ke ku ana o keia aupuni, ua hiki aku ka nui o na kanawai i kauia e keia Mana Kau- j kanawai o 18 wale no kanaka ka nui ma ia poai. i ka eiwa (9), a mawaenaoiamau kanawai, hookahi kanawai i lilo i “koa kiai” no ka papapa’i a pau pu hoi me na olelo waha a ke kanaka e kamailio ai raa kona waha no ke kulana aupuni e ku nei i keia wa. Penei na olelo o ka Pauku 1 o ua kanawai la (ma ka makou unnhi ana): “E ku no ka hewa mikamina i kela a me keia mea e hoolaha waha ana a | ano e ae paha, i kekahi mau huaolelo a palapaU paha me ka manao ‘hoala kipi. Ina hoi o ka manao oia ano i hoolahaia, be mau huaolelo ia i kamailio waha ia, ua kapa la ia hewa (ofeoi) ke kamailio ana i na huaoleio hoala kipi. Ina hoi o ka maoao oia ano i hoolahaia, he mau huaolelo ia i kakauia a i paiia paha, na kapaia ia hewa (ofeni) ka hoolaha aoa i ka laihila hoala kipi.” O ka hoopai ae ku ka hewa, he eloa makahiki hoopaahao ma ka hana oolea, a ma ka hoopai hoi, aole « ot aku mamua o 11000. Ua oleloia, oa kauk keia kana-

1 vai i mea e kiuūi* *i n* oldo boo- 1 lale popaihola a kekahi maa na- f pepa e ko nei o* k* *o*o kalai akea *ka no ke kalan* »aponi e ku nei i kei* w*, no k* pono hoi o j |k* lehuleha. No makoa iho, ke hoonaauao *ka nei m»koa i K lehuleha H*w*ii e m*l*m* pono i ke k»na«*i. * e bo*o k»koa roa na i »no * p*a e kapae ae i n» keehina e maua’e *i kakoo i ke kanawai. He oiaio. e hookele »na makou ma na ano a pao ma ke kalai ana i ko makou mau manao ma ke anokaokoa, me k* hehi ole aku i na mea i papaia e ke kanaw&i.