Hawaii Holomua, Volume III, Number 140, 16 January 1893 — NUHOU KULOKO. [ARTICLE]
NUHOU KULOKO.
Mamuli o ka nui o ka poe e pehi hala ole mai nei i na pohaku a ke aloha no ka hiwahiwa a ka Lahui, ka nupepa Hawaii HoloMua, ua manao ko makou Kakauolelo e hoolahaia aku ana na inoa pakahi o ka poe apau e hoouna mai nei i ka lakou mau dala. i ike iho ai lakou i ka loaa pono ana mai ia makou. Ke kokoke hou mai nei ke kikina manako o Honolulu nei ma ka ipuka.
Aia ma Enu Kue* ke puhi ohe i keih oo. t'a kakau ino* k» Moiwahine i na Bila Ix>teri me Opiuma. He paani popo peku-wawae ko Makiki i ke ahiahi Poiiono ne». I keia kakahiaka i kat>alulu mai ai ka Alameda no kakou nei. He halawai ka na lala o ka F'ai>» Nana Huki Niho ma <a Poaono ae nei, la 21. Ua apono ka Moiwahine i ka biia Ix>tere a me Opiuma. a ua t>aa i ke kakauinoa ia. Ui paniku ia ae kekahi mau halekuai o na haole ma ka hora 9 » ka po Puaono nei. Nui ke pioloke o ko kulanakauliale nei i keia mau la. ke hele la a lilo na maka o i'akea i ke kua. Ua hala aku no Hilo, Hawaii, maluna o ke Kinau o ke ahiahi I’oalima i hala, ka haku Pihopa o I’onapali. Ma ke kakahiaka o ka Poaono nei i huli hoi mai ai ka Boeetona mai Hilo mai, a eia oia ke moku nei i ka nuku o Mamala. He elua halawai nui e raa lamaia ana i keia ahiahi, o ka na haole ma Manamana [kela wahi mna no] a o ka na Hawaii hoi ma ke Kuea mamua iho o ka Hale Mele IIou. He kanipu keKahi i lohe ia raa ka huikau o Haimoeipo i ka t>onei f a ua nui ke pioioke oka lehulehu e kokoke mai ana, i ka hookolo ia ana aku nae o ka oiaio. aohe he wahi mea a loaa. Ma ka tx> Poaooo nei. ua ike la aku la he heluna kakaikahi o kekahi mau keiki kanaka e hele ann me na lole wawae ekeke’i i paku’i pu ia me na kakini loloa ona wahine. Hu ae la ka hoi ka .»ka. la makou e oili aku nei, ke kau leo aku nei makou i na makamaka e hoea ae ma ka Halawai Makaainana Nui e malama ia ana ma ke alo ih<> o ka Pa’lii, .» ua makemake la oukou e hoopiha i ke kahua haiolelo, inai ka pa o Kawaiahaoa hoea ae i ke alanui Papu. I ka uka uluwehi. ke awawa no ka ua Tuahine Kaulana, ua mohala ae la he opuu pua Melekule hou ma ka la hookuu Ahaolelo a Lilinokalani. He pulapnla hookawowo no ka Lahui mai ka puhaka mai o ka wahine a ko maKou ; makamaka oiaio Mr. Mekini Ohulo | he keiki kane nui nepunepu. Ua hookuuia ke Kau Ahaolelo o 1892 e ka Moiwahine i ke awakea o ka Poaono nei. Aole he mau mea ano nui i ikeia tna ka hookuu ana o ka Ahaolelo. koe wale no ka ' nalowale o na maka o Kekahi mau luna anpuni kiekie o na aina e maanei. a me ka nuha o na hoa ili keokeo o ka Hale aole i hele ae, me he holoholona eeiao loloa 'la.