Hawaii Holomua, Volume II, Number 51, 17 Kekemapa 1892 — KA HAIOLELO A HON. J. N. KAPAHU, [ARTICLE]

KA HAIOLELO A HON. J. N. KAPAHU,

Imua o ka Ahaolelo, no na mea e pili ana i ka Olelo Hoohoio Hilmai ole i ka Aha Kuhina o Wm. H. Konuwela. E Mr. Pereeidena;—E nui aku ana au e hoopanee loa ia keia olelo hooholo. Ua konohia ia mai ko’u 1 manao e noi aku i na hoa hanoha- | no o keia Hale e hooholoiho meka manao kaulike, a i ku hoi i ka pomaikai o ka lahui mai o a o, mauiuli o ke kumu kupono oiaio loa; oia hoi, ka hoea ana mai o keia . olelo hooholo imua o keia Hale, a ku kohana mai la me ke olohelohe me ka nele i kekahi kumu kupono 1 e hiki ai i na hoa hanohano o keia ■ Hale e hilinai ole i keia Aha Kui ■ hina, f noho pu ia me kekahi koko Hawaii oiaio loa, oiao Jos. Nawahi. Iloko o ka olelo haoholo, aole I loa e loaa ia kakou he wahi kumu kupono e hiki ai ia kakou e olepe ; aku i keia Aha Kuhina. la lakou no a lawe mai la i na noho ana Kuhina me ka lawelawe ole i kekahi hana pili i ka pono o ke Aupuni, a e loaa ai la hoi ia kakou j ka mana ana i ke kulana o ka la- ( kou mau hookele Aupuni ana, ina ua lawelawe lakou i na hana e kue ana i ka pono o ko kakou noho ana Aupuni; a i ole ia i ka pono paha o ko kakou aina aloha; alaila, oia ko kakou wa e ike ai i ke kulana o ka lakou mau lawelawe oihaua Aupuni ana. Heaha ia 1 ke kohu o ka olelo “hilinai ole ?” | 0 ka iili pili-kino aku anei ia kakou ma ko lakou mau helehelena kino; a i ole ia o ka nana ana i ke kulana o ka lakou mau lawelawe : oihana ana 7 E Mr. Peresidena:—No’u iho, aole wahi kohu iki o ka olelo ’*hilinai ole,” k« ole e hoomaopopo mua ia ke ano o ka hana. Ua like no ia me ka lesu olelo, ‘ Ma ka hua o ka laau e ike ia ai kona ano.” Aole nae i ike ia ka hua mai keia Aha Kuhina mai, alaila, o ke oki koke aku la no ia me na ko’i-lipi (olelo hooholo hilinai ole). O ka mea nana i lawe mai keia olelo hooholo, oia hoi ke ’Lii Kakina mai Maui mai, ua noakaka mai oia imua o keia Hale. o ke kumu nui wale no, oia hoi keia; ua hoakaka mai ko kakou Kumukanawai, na. ka aoao hapanui i koho mamuli o ka olelo hoohelo hilinai ole i ka Aha Kuhina, na lakoo e wae i ka Aha Kuhina hou. Eia no ka heluhelu ana o ka Pauku 41 o ko kakou Kumukanawai. Pauku 41. Eia na hoa o ka Aha Kuhina; o ke Kuhina o io na Aina E, o ke Kuhina Kalaiaina. o ke Kuhina Waiwai a me ka Loio Kuhina, o lakou na hoa kuka o ka Moi ma na mea pili i ke Aupuni, a e noho lakou. oiai ma ka oihana, i mau hoa no ka Aha Kuka Malu o ka Moi. Na ka Moi e koho a e | hookohu ia lakou a nana no e hoopau ia lakou, mamnli wale no o ka hooholo ia ana o ka oielo hooholo hilinai ole e ka hapauui o na hoa a pau i kohoia e ka Ahaolelo, a uamuli paha o ka hoahewa ana no kekahi feloni. a he hiki no ke hoopii luna nui ia. Aole e paa kekahi hana a ka Moi ke ole i kakau moa ia e kekahi hoa o ka Aha Kuhina, a ma ia kakau ana. ua ili ka hihia maluna ooa. Mamuli o ko’u heluhelu pono ana iho la i ko kakou Kumukanawai, aole loa he wahj olelo e hoaKaka ana, “na ka aoao hapanoi i koho mamuli o ka olelo hooholo hilioai ole i ka Aha Kuhina, na lakou e wao I ka Aha Kuhina hou.” Ina e hiki ana i ke ’Lii Kakina ko hoakaka mai i kahl i heakaka ia ai kela mau -elolo iloko o ko kakou Komukanawai, alaila, e hoi aka

ana au a ooho pu me Kakina ma kona aoao. He mea oie iaia ka hoakaka ana mai oia ka rula maa ' mau ma Eoelani. Ma oko kakoa mao kaoawai, ua hiki oo kenmnaia ' na kanawai o ko oa aioa e ke ole e kue i ko kakon min kaoawai. O ■ kela rula o Enelani. oa kumo anei ; ia iloko o ko kakou mau kaoawai ? . Aole loa ! E Mr. Perwidena:—Oiai aole i ■ pane mai nei ke 'Lii Kakina no I ka’umau ninau; nola la, ke kupaa nei au nia ko’u aoao no ka h oj*&nee loa i keia olelo hooholo me ka manaolana poho ole. oia ke koho ana no ka pono o ka lahui a me ka aina. ________