Hawaii Holomua, Volume III, Number 120, 15 Kekemapa 1892 — KA BILA BANAKO A HONA. [ARTICLE]

KA BILA BANAKO A HONA.

E Ka Holomua; Aloha oe: —I keia kakahiaka iho la i puka mai nei na manao o H. F. Glade, e kue ana i ka Bila Kanawai i oleloia maluna; ke hoakaka mai nei oia, he mea hoopilikia ua Bila Kanawai ’la ia kakou; a wahi ana, ke kuai nei kakou i ko kakou mau mea ai me na mea aahu mai na aina e mai, a no ia mau mea, he mea pono e uku aku kakou me ke gula. aoie me ke dala pepa; ke hoike mai nei ka manao 0 keia haolemahiko, aole iloko ona ka manao kokua i ke Aupuni, ame ka lehulehu; o na kamailio oia ano mai na poe mahiko mai, i kuu manao. oia kekahi o na hoike akaka loa o ko lakou manao hoopilikia wale i ke Aupuni a me ka lehulehu; oiai o ko kakou mau waiwai hoopuka aku i waho ma o ke ko ’la a me na mea e ae, he oi palua a pakolu aku ia mamua o na waiwai a pau loa e hookomoia mai nei iloko nei; nolaila, ina aia iloko o na poe mahiko ka manao e kokua 1 na hana iloko o ka aina, a e kokua hoi i ke Aupuni ma kekahi ala e pau ai ka aie Aupuni, alaila, e ae ana no keia poe mahiko e haawi i na palapala kikoo dala i na aina e me ka uku emi, a emi iho hoi malalo o ka na Banako e kaki nei i keia wa. ina i loaa ia lakou na manao aloha. Iqa e nana pono ia ke oleb nei ua H. F. Glade nei, o ke Gula oia ke ana e uku aku ai kakoui ko kakou mau aie mawaho; a eia ka ninau—i na makahiki i hala aku la, ina ua hiki ia kakou ke loaa ke gula a uku i ko kakou mau aie o waho ia manavta, no hea mai ke gula i loaa ai ia kakou ? Ue lua gula anei kekahi ma Hawaii nei ia manawa ? Aole ! Aoleloal! Aka, na na mahiko no i hooKomo mai i ke gula a me na poe hooulu maia, a pela aku. Ke olelo hou nei o Mr. H. F. Glade ke hoopuka nei o AmenKa Huipuia i na Dala Pepa ma ke gula iloko o kona waihona Aupuni—Ke nana j>ono ia na hoike e pili ana i ka Waihona Aupuni o Amerika Huipuia. e ike ia no, o na Dala Pepa a Amenka Huipuia e hoopuka nei ma ke gula, ua oi palima aku ia i ka nui oiaio maoli o ke gula e waiho ana ma ka waihona Aupuni. Ina aole e hooholoia keia Bila Kanawai a Hona, aiaila. e pii mau

aku ana ka aie o ke Aupuni ina wa a pau, a hiki i ka wa e hiki ole ai i ke Aupuni ke uku i koua mau aie. alaila. o ka hopena, he mea ia e hoonawaliwali loa ai i ko kakou kuokoa. Aka. ina e hooholoia ke.a sanawai a Hona. oia auanei ke anuu mua loa e hiki ai laia ke uku i kona mau aie a pau. a e lilo ana hoi ia i kumu e hiki ai ina kanaka Hawaii j>onoi ke lawelawe i na haua a pau o ke Aupuni ma keia hope aku; malia paha oia kekahi kumu e maka’u loa ia nei keia Kanawai. I ka wa i hiki mai ai ke ilala Kalakaua, he nui a lehulehu okeia poe kalepa i kue ino i ua |>oe dala ’la, a ua hoopilikia maoli ia no kekahi poe. aka. ano, ke kue nei anei lakou iua dala la? Aole I Ua like loa na ano dala elua 1 keia w.i. Owau no, Hawaii Ponoi. Honolulu. Deo. 1 \ 1892.