Hawaii Holomua, Volume II, Number 21, 21 May 1892 — KA HOOHUI AUPUNI. [ARTICLE]

KA HOOHUI AUPUNI.

Ma ka lono i loaa mai nei ia kakou ma keia mokuahi Auseteralia mai nei, ua hoike ia mai ia ia kakou, ua hoala ia ae he kumuhana maloko o ka Haleo na Makaainana 0 ka Ahaolelo Nui o Ameiika Huipuia, no ka noonoo ana i ka hana hoohui Aupuni mawaena o Hawaii nei a me ia Aupuni. Penei ka hoi- , ke a kekahi lono o ka la 8 o Mei nei mai ke kulanakaanale mai o Wasinetona: “ Ua oleloia, ua lawelawe akahele ae o Lunamakaainana Blount, ka lunahoomalu o ke Komite o na Aina E, mawaena o na hoa koikol o ka Hale (o na makaainana) no ka hoomaopopo ana i ka manao o ka Ahaolelo e pili ana 1 ke kumuhana no ka hoohui ana mai i ua Pae Aina o Hawaii. Ua aia mai keia kumuhana, ma ka mauaoia ana he hana naauao na Amenka Huipuia e hana ai ka noho mana ana maluna u na mokupunl (o Hawaii) mamua o ka ae ana aku ia Enelani e kaili ae ia lakoo a paa ma kona lima. a i ole ia, e lilo paha ia i mea noho hoomalu Aupuui malaila. I ka wa i ninau1 ia aku ai o Dr. Mott Kamika, ke Kuhina Uawaii. no ia mea ma ka j po nei. aole i maopopo iki ia mea iaia, aole oia i hoomahui ia mai me ia mea e ka poe na lakou ia kumuhaua. A ua olelo mai no hoi oia, i iua e waiho aku ana o Ameiika Huipuia imua o Hawaii i kumuhaua maikai e hiki ai ke kamoe ia aku uo ka hopeoa he hoohui Aupuui, e apo ia mal ana no ia (e Hawaii)” Ua maopopo ioa,eiaka helu elua o na kumohana hoonkau nohoalii o Hawaii ke ala mai nei ma Amerika Hoipuia, a e kala no makou i hoike aku ai imna o keakea no kela hopena, ma ke aao o keia b» kahua nui i ia ai ke kanawai a Ma»Kineie (MeKinle?), ke

{k*n*wai e hoilikole nei i k* «in« Aole makoa e kamailio ana no ka ! mea e pili ana i keia kamuhana. 1 aka, ua makemake makou e kamai- ; iio maluna oka Mana Hooko o ke AnpunL He mea maopopo. ua ke ; | Anpuni Hawaii i hoouna aku nei i' |ka Mea Mahaloia Mott Kamika e | I hele i Elele Kuhina no Hwwaii nei 1 | i Amenka Hulpuia, a o kana aua- 1 . nei e hana ai, e olelo ai a e hooholo j ai ma ka aoao o ke Aupuni Alii o i Hawaii, ua lilo ia i mea mana, i mea paa a i inea oiaio. a ua hoopaa I ia ke Aupuni Alii o Hawaii nei ma kana mea i hana ai. i olelo ai a i hoohoio ai hoi. Nolaila, iua he oiaio kela lono i hoikeia ae la mai I Wasinetona mai, no ka ua Elele ! Kuhina nei olelo ana, “ina e waiho i j mai ann o Ameriks Huipuia imua i o Hawaii nei i knmohana maikai e hiki ai ke kamoe ia no ka hopena he hoohui Aupuni, e apo aku ono no o Havaii net” (na makou na ; hua ilalika) alaila, makemake makou e ninau ae, nawai i haawi aku \ ia Kuhina Mott Kamika i ka mana e olelo ai ma ia auo ma ka aoao o ke Aupuni Hawaii. me he mea la e hooia aku ana no oia imua o ke Aupuni o Amerika Huipuia e aeia ana e Hawaii nei ia hana he hoohui Aupuni? Na ka Mana Hooko anei i ao a i hoonaauao aku iaia pela e kamailio ai? Ma keia hana ana a Kuhina Mott Kamika, e hiki ai ke oleloia eia ka Mana Hooko ke hana nei i kekahi hana kipi i ka lahui Hawaii iliulaula a me ko lakou mau puiio, a he mea auanei keia e koi mai ai i ka lahui holookoa e mawehe lakou i i ko lakou mau hilinai ana maluna o ka Mana Uooko o ke Aupuni, a hooili ae i ka lakou mau kakoo ana ! ma ka aoao e olelo ana e Kepuha : lika kuokoa ka aina. Ua hiki ia makou ke manaoio, i keia la eia no ka hapanui o na makaainana Hawaii ma ka aoao mai kee e hoomau ia aku ka nohoalii o | ko lakou aina. e like me keia e nee nei, aka, ina nae e like me keia ke ano poholalo o na hana, alaila, heaha ka waiwai o ko lakou makee ana ma ia manao, ina aia he hana poho-lalo e hoohui i ka aina nohoua Moi a ke kanaka Hawaii i mamina nui ai a i aloha ai no hoi? He oiaio paha, e oleloia mai ana he lono nupepa wale no keia, nolaila, aole hiki ke hilinai ia, alaila, e oleloia mai ana anei o na lono nupepa a pau he mau lono oiaio ole lakou a pau? Manao makou, aole i manalo iki ka olelo kaulana, “Ma kahi e uwahi ana, he ahi ae no ko lalo.” Ke lana nei ko makou manao, e lilo ana keia i kumuhana | ano nui na ua poe kuokoa o loko o ka Ahaolelo e noii ai me ka ikaika. Ua olelo ae na nupepa Kaleponi me ka lokahi he mea pono ke hookuu mai na Hawaii nei e hoikeike aku i kona manao e hoohui Aupuni me Amerika Huipuia. i mea e kapae ia ae ai he hihia mawaena o Enelani a me kekahi mau Aupuni e ae, mamuli o keia kumuhana hoo- • r hui Aupuni. Ke olelo nei no hoi ua poe nupepa la, o ka pomaikai e loaa ana i na poe mahiko o Hawaii ma o na uku pakeneia la ma ka paona kopaa. he uku lawa ia no ka hoolilo ana ia Hawaii nei i lihi no ke Aupuni Kepuhalika o Amerika Huipuia. Aua olelo ae no ua poe uupepa la. ke kali ia nei ka pane a ka lahui Hawaii no keia mea. No naakou iho. e paue ana no makou ma keia pule ae M————1