Hawaii Holomua, Volume II, Number 12, 19 Malaki 1892 — HE MEA PONO ANEI E HANA IA? [ARTICLE]

HE MEA PONO ANEI E HANA IA?

'Hooman iaakn ana} Aole anei he mea pouo e hapai ia mai ka noouoo hou ana i ka laikini opiuma, he mea oiaio e komo mai ana no ka hapanui o ka Hale e kulai i Kela hila, no ka pomaikai o kokahi poe kakaikahi wale no-a | o kahi i kohu ioa ai, ke hoi pu ae | me ke kanikau a kapili mea ai ma, he mea oiaio o keaa kekahi o na makalua nui naua • ume noi nei ka huina o ka puu daia e emi ole ibo ai malalo o $150,000 dala no ka pomaikai o ke aupuni; a o na huina nei, oia keia e hookomo ia nei iloko o ka pakeke o ka noe haiha kanawaia hoopae malu a lakou nei e komo pu mainei iloko oia ma kaloa.—£ hoolimalima wale no ke aupnni i man laueani mekamanao e ioaa ka mole o keia nalo meli, aō le e loaa, o wale uo onehi* nei ka oukou e huai ae, a o na ulu ihele a paki-kepau, peu ka hua, t ke ike nui mai la no anei oukou ia mea? Aole anei he mea pono e hoopo* uopooo hou ia ka mea e pUī ana i i» knai nna liilii ma ua mawaho akn o na lalkini e knnei i kmn .wa, aolenoka loaa ole i keia wa, ak» o keia wale no, o ke kulana o kekahi manapana • nohomainM. hemkniho kolakoo halena kanaka ma ka avelike

■ ■ .11 i. Hili aea, i ahona wale no ma na hoina I hana ooa mahiko. He mea oāaio. aole kiki ke lawe mai a honkan ae i ia Wailuku me ka papa o Hana. o HUo kaooa. me kekahi man apana eae oia mokupuni, e auamo hoi i ka puu dala mahoahna malak» o | ka laikioi e ku nei i keia ws; nolai j jla ua manao keia makapeni. ina paha ma keia auo. he $300 laikini no no wai mama (Bia-Waina) a he $500 uo ka laikini piha—oa ma . nao au ina o keia ka hna-helu. aole | au e manao e emi ihomalaloo 100 ! laikini o ka ia uiua e hooholo ia ai j o keia iaikioi, aole ma ke ano e kaupalena ika uui iloko o kela a me keia apana. e waiho e Uke me ka makemake o kela a me keia, aka e aho keia e loaa ana ike aupuni be pomaikai mamua oka ae ana aku i ka poe haihai kanawai e noho lanakila mai ma keia auo. i I hoike no ka oiaio o keia, e puana like mai ana anei oukou he ma r i ahulau keia ma na apana a pau. Ke noho mana nei ke 99 oia poe iloko oka 100 maluua ona L. Ap. o ua apana like ole i iiui pu ia hoi ma ke ano he noho mana na J mahiko a me ka mana o ka jkx' lae oo-maluna o na wahi lena aupuni o kakou aohe e komo aku iloko oia mau pohai e hooko ai, aole auei o ' keia ka pololei?—He mea oiaio. ko 1 o-pa ia nei ka mana hookolokelu a me ka mana hooko e keia poai. Ma- i lalo no ia o ka piUhua a me ka maka'u o lawe ia kahi papaa palena, ; o keia ae la ka mea oiaio, aole anei | o keia ka laau iapaau e loaa ai he l pono kaulike i ka lehuiehu a me ! ikt aupuni. a malia oka nui ona laikmi iloko o ka apana, e hoaoana lakou e o-pa i ka poe kuai liilii i kokua ia hoi e na lima kokua oke aupuni, pehea keia? Aole anei e j»ono e laikini ia na hale kela lole oua ano a pau; e i mai paha auanei oukou. e pii anei na paa lole o kakou, he kuhihewa ia mau noouoo ana o kakou. he | mea oiaio, ke komo ae iloko oua hale oS. Roth—a me kekahi poe e ; ae, e manao no oe ke ku nei lakou ' malalo o kekahi puu dala mahuahua, ke ohi nei oia 1ka puu dala mahuahua i oi pa-haneri aku imua 0 kekahi mau hale kuai nona ke kumu waiwai he 600 1000—a o ka . mea kupanaha loa. ke uku nei na ; haie kuai i ua laikini. ma na apuIua kuaaiua be mau heluna o na I haneri ona hale kela pake e noho i ana he 2. 3. 4. mau pake mai ka j hora 5a. m. uka hora 9p. m. a ; pela nu ke taona iho o Honolulu, a . o keia kekahi kumu pilikia nui i na hale kuai liilii ma na apana kuaaina. a he holomoku nui ke dala i keia jx>e me ka pomaikai ole o ke aupuni. Ano, e haaa i kanawai a e l&ikini iho ia lakou he $51 o ka makahiki, uiai eia ke aupuni ke uwe mai nei ika hune malalu o keia kanawai a McKinIy—pehea keia? Aole anei he mea uono e hoopuuopono hou ia keia kanawai papa Alanui?—a me ko lakou kohoia ana e ka lehulehu, o keia wale no, , ma kahi oke koho ina Luna Alanui—he mea olaio, ina ka uaaua piha malalo o keia kanaka i kona manawa i hooeohu ia ai, ke kii ana 1 ke dala, malama i na bukc, a me na mea a pau e pili ana ia apana haua, a e hoonaa pn hoi oia malalo oka bona. 0ka mea pohihihi < ma na apaua e like me Wailuku. dc Makawao, o Maui nei, Hilo, Kohala. ko Hawaii, ua kupono maoli { no ke koho ana i Luua Alanui, oīai he heluna nni ona dala Auhau Alanui e ohiia ana i ka makahiki, ake, mawaho ae o keia mau apana, ' mai ka $800 —s ke $1500 alann*, a mailoko mai o laila, e lawe aua ka Luna Alanui, i ka uku he $50 a ke $75 dala okamahina. aokaninau, auhea iho la ko ke Alanui? Ao ka lua. ina e uku ae iaia ma j ke ano ukn haahaa loa, a nohu oia i ma kela noho, e hana hoi oia ika 1 hana e loaa ai iaia ka uku i palua aku i kau i haawi ai, oka ninau, ' heaha ka mana oua Papa Alanui | nei malnna ona?— O ke kolu, ma naapana knaaiua, | aole uo he mea hiki ke olelo ae e | lawa ke dala a hala ka makahiki, koe wale no a hoea mai na pilikia : i maopopo le’a, alaila, hoohana aku t kulike no hoi me ka nui o na wahi dala Alanui o ia Apana, a o ke-; ia hoi. e hoolei mao ana ka. ka ; Luna Aianni i kela mahina, a me keia mahina —he pono no paha, ma ; kekahi ano, ina be mea hiki ke hooko pololei ia ka haawina aka ; Ahaolelo i hooholo ai no oa alaha- ; ka ame alanm Ooko o kela a me keia elua makahiki. Ma ko u apana nei, ua hooholo ka Ahaolelo o i 1890 he $10/100 no ka eloa makahiki, bc $3000—i uku ia mai, a pe- ' hea kekahi mau apana e ae?—E ' nooo no kakoo e haawi i ka nooooo akaheie ana no keia ninau aao mn, | olai o ko kakoa maa pomalkai noi ■ loa ia, oka loaa ana i mau alanoi maikai no kakoa. “E puka hoa akuana no." «