Hawaii Holomua, Volume II, Number 12, 19 March 1892 — KE ALAHELE POHIHIHI I Ka Welau Hema [ARTICLE]
KE ALAHELE POHIHIHI I Ka Welau Hema
I 1 MOKUNA XIII KE KOENO PUUWAI IAHOA —POHO KA MANAOLANA —KEKAl' MAI I.A KA MAKK. “O ke oia loihi, ka noho ana iluna o ka waiwai a me ka hanohano a ine ka noho ana iloko o ke aloha mawaeua o ke kane a me ka wahine i hoohui pono ia ma ka berita maemae o ka mare," wahi a u i pane aku ai. I keia wa j>unc hou mai ia oia mo ka piha pihoihoi o kona leo: “Auwo! E na eheu malunialu o ka pouli! Heaha ia au i kamailio mai la? £a. heaha ke ano o kau mea i olelo mai la? ! ’ He inea kuj>anaha. iloku u ka maoj>oj>o pono lai o ka’u mau mea i kaiuailio aku aiimuaouaKoena la, aole naa e hiai i kona uoonoo ke mohula ae. a uo kaua ninau hoi ia’u ua j>ar.e aku la no au: i Ma ko’u hoomaopopo aole no )mha kaua e hiki ana ke hoomaoj>opo i kekahi a me kekahi. O ka j mamina ana i nei mea he ola. o 5a ke j>ookela •> n* haawina i komo iloko o ka houpo o ke kanaku noonoo. O ko makou ano ia, a me he j 1 mea la o ke ano uo ia o na kanaka noouoo hoopono a j>au, koe wale no na kauaka i hooj»uli ia ko lakou mau noonoo e ia mea he hupo. E haawi ana makou i na mea a |>au i | mea e koeai ke ola ia makou. O ke ola loihi oia ka pomaikai k:e- . j kie l.ookahi i makeuiake nui ia roa ua wahi a pau, aole hoi e ioaa ia • oe kekahi me» i makemake w ale > | aku i nei mea he make. O ka wai- : wai, he mea ia i auoi nui ia e na ■ kanaka, no ka mea. o ka illhune oia ka puino nui e kau ana maluna o nei mea he ola ana; a o ke aloha mawaeua o ke kane a me ka wahine oia ka hauoli a me ka oluolu o . | ka noho ana." I la’u i hooki ae ai i ka’u kamallio i! ana. i xela wa i pooho ae ai ua Ko-1 ena uei a me ka leu pihoihoi launa ! : ole: pane mai la oia: » “01 E ke ana o ke anoano eehial E ka pouli hoaua h*aa ioa! K ka lua hohonn o na eheu o ka po! Ea, i heaha keia —ae, heaha keia hooiua- • inoioo ana i kou uani a i kou maii kai ana? E Atamoa, ua pupule ia > anei oe? M« be um la, oa pupule
io ia no oe. Ua lilo ka hauoli kiekie i mea e hot<lala ia ai kou noonoo, a ua kohu hehena maoli oe' Ua lik ko makou maiamalama he pouli ia oe. a o ko makou pouli hoi 1 he malamalama ia nou. Aka, ma- | □ao nae au, aole no paha o« i ulupuni loa ia e ka pupule a me ka i heheua. Ea. o ke ola loihi au i olelo mai nei he uiea maopopo loa. aohe kanaka i olalau olo ia koua noonoo i makemake i nei mea he ola loihi: a no ka waivai hoi, he mea kupanaha ka iini aua okekahi mea c loaa ia haawina iaia, ka mea c alakai aku ana iaia iloko o na alanui hele o ka ha«i wale a me ka pakaha wale ana hoi £ Alamoa! ua pupule ia oe i keia la. He oitio ua aloha au ia oe, eia nae aole hiki I iki ia ; u ke hoomaopopo i kou manao E hai mai oe ia’u, heaha la 1 l ka mea au i manao ai he mau mea inoino ia a kuuono ole hoi ke hoo- ; hihi ole ia aku e ka manao o ke : kanaka noouoo hoopouo?" Ua hoopukn mai ia ua Koeno ! uei ī keia mau huaulelo me ke kuio aka. aole no nae c hiKi 5a : u ke hoomaopopo aku i kana mau olelo a pane aku la au: “0 ka ilihune, ka ma'i a mo ka make. he mau meainono lakou i ! makau loa ia e ua kanaka, aka, o ke pookela o na ino a pau. oia ke | aloha i pauai oie ia.” Hoomau aku la no maua i ke kamailio aua me ka hiki ole i kela | a me keia u maua ke hoomaopopo j l 1 na olelo pakahi a maua i hoise ai, oia hei, aole e hiki ia’u ke hoo- 1 huli mai i ke Koeno ma ko’u aoao. a pela no hoi ua Koeno la i hiki i ole ui ke hoohuli aku ia’u ma kona ! aoao, aka no’u iho. ua maopopoloa j he pio au aia iloko o kona lima a iloko hoi o kona mana. Pela maua i kamaiiiu ai a hiki i, kona hoike ana mai imua o’u no j kekahi poe kanaka ana i ike ai ma kahi o ka Amia, he alii okoa aku j ik> keia no kekahi aina okoa aku. I Mauuili o na mea a ua Koeno noi i j . hai mai ai ia’u no ua jkx' kanaKa la—uo ko lakou uiakau ia mea he make, ko lakou makemaae i ka waiwai a me ka nohoua hanohano. a uie ia mea he aloha mawaena o ke kune a me ka wahiue, ko iakou hoowahawaha i ka pouli a inakeuiake hoi i ka mulamalaiiia. a ua olelo mai la ua Koeno nei. ua like loa au me keia poe kanaka, a pela ’ I io no ka’u hoomaopopo iho ai. Ike iho.la au, he nui loa ka ua ka- 1 naka o ke auo e like me ko u a me ko Alama i hoea mai i keia hajia o i ka honua. ma ke ano hea la ia pue ; i hoea mai ai ilaila. uia ke ano anei j e like nie ko'u i hoea mai ai i keia j j wahi a'u e noiio nei, he mea ia ua’u \ ; i hoomaopo|io oie. Hoike mai la m* hoi oia ia’u he | hewa nui loa ka houluulu ana ia mea be aloha maw aena o ke kane a me ka w&hine, koe wale uo ko ke kane a o ko ka wahine hana una i l na mea a pan e loaa ai ka lei o ka j lanakila i kekahi o laua. oīa hoi ka niea au e weliwei: loa nei. O ka 1 uare aua, wahi ana i hoomau mai | ai i ke kamailio, aole ia be mea i • hana ia mawaena o makou, he oiaio nae, ua hana no kekahi poe ia hana, uia ke auo he kaniima ia mawaena : o makoo. a e loaa ia mau mea ka j heopai ia aaa, a o oa hoopaī ta oia ka nohona hauoli. ka nohona ha nohano, ka nohona ilona o ka waiwai, a oia mau tuea a pau, oia ka hoopai o ua mea I icare ia mawaeoa o makou.
• He oiaio, o keia mau olelo a pau aua Koeno nei i kamaiHo m&i ai ai ia’u. ua hiki ole maoli no ke hoo- j maopopo iho, a pela pu no paha me ka mea o heluhelu ana i keia | inoolelo. No keia mea, ua kunana iho la | au me ka manaoiana poho. ke ike aku la au i ka nhi mai o ka pouii mamua o’u. A hala he man ?ekoI na o ko’n kuuaua ana. ua hai aku | la au i ko’u inanao imua o ua KoI euo la. ina ke ano he mea pohihihi ! loa kana i kamaiiio mai ai ia’u. H')omaka hou mai la oia e kamailio mai ia’u no Ka mea e pili i ana iaia iho. A penei oia 5 hoike mai ai i kona moolelo: