Hawaii Holomua, Volume III, Number 2, 7 Ianuali 1892 — HE HANA PONO ANEI KEIA? [ARTICLE]

HE HANA PONO ANEI KEIA?

E MR. LUNAHOOPONOPONO; Aloha oe;—Mamuli o ka loaa ana ia kakou he kuleana kamailio maluna o keia kalaimanao, he mea pono e lawe kakou a noonoo no kakou iho i ka pono a me ka ole o na mea a pau a kakou e ike nei mamuli o na hana a ko kakou Ahaolelo e noho nei; a he mea na kakou e kanalua ai, oia hoi, "he hana pono anei keia?” Ma ka hoomaopopo ana eia ko kakou mau hoolilo, ke kokoke aku nei e hiki i ka eha miliona, ma ka bila haawina o na hoolilo o keia Kau; a he mea pono ia kakou ke ninau iho, mai hea mai ke dala? Ma ka manao o kou mea kakau, aole i ku i ka naauao na hana o keia ano; no ka mea, ina e manao ia o na loaa ponoi o ko kakou Aupuni, ua like me elua miliona a oi aku, alaila he hana naauao anei na ko kakou Ahaolelo ka hoonui aku i ka bila haawina e kokoke aku ana i kahi o eha miliona. Manao keia penei aole ia he hana ku i ka pono, o ko kakou makemake o ka emi mai o na hoolilo

mamua o na loaa mai; ina paha e hoolilo i elua miliona; alaila, ua koe he hapa miliona ma ka waiho ana, alaila, e manao kakou oia ka naauao ma ka hoolilo ana, ua manao ia he ai pakiko a he hoemi mai i na lilo; aka, ina e oi aku na hoolilo mamua o keia, alaila, ua manao kou mea kakau, he hana aloha ole kela, oiai, me ka ike no o ke Kuhina Waiwai, ua nui launa ole na hoolilo o keia Kau; lawe mai no nae i kanawai e hoomana ia aku lakou e aie hou. Nolaila, ua oi aku e aie i elima miliona i hiki ke uku ia ka aie Lahui a me kekahi mau aie e ae o ke Aupuni, a koe iho ina hookahi miliona, alaila ua lawa kela koena dala no na hana kuloko o ka aina. A no ka mea hoi ma na kumuhana a ka Aha Kuhina i waiho ae ai iloko o ka Hale, ua hoole lakou i na hana piliwaiwai, oiai, ua manao ia e loaa kekahi mau pomaikai malaila; aka nae, ua hoole pau pele pau mano ka lakou nei kumuhana. Nolaila, aole keia o ka Aha Kuhina e ola ai ke aina, a he mea p.ono e hana koke ia kekahi olelo hilinai ole, oiai ka Ahaolelo e noho ana; a no ka mea hoi, he mea pono ke kaohi ka Moiwahine i kona kakau ana malalo o keia bila haawina. Eia no kakou i ka wa hune o ka aina; aka nae o ka mea a kakou e ike nei, o ka nui a me ke koikoi; a e ninau hou iho kakou, ina e mau ana keia bila haawina pela, alaila mai hea mai na hana e loaa ai; ina paha ua manao keia Aha Kuhina o ka hoohui aku o keia Aupuni me Amerika Huipuia, oia ka mea e loaa mai ai ka hana a me ke dala iloko nei o ka aina; alaila, e hai aku au ia oe e Mr. Lunahooponopono; oia hana ana pela, he hana ana ia i kulike ole me ko'u noonoo, oiai au he kanaka Hawaii i hanau ia ma keia aina maikai: a o ka'u ia e kue loa nei me ko'u uhane a pau a me ko'u ikaika a pau. Aole loa hookahi mea i hanau ia maluna iho o keia aina e haawi pio ma ke alanui hele oia ano, ua hiki no ia kakou ke hoomanao ae, oiai o Keopulupulu i pane aku ai i kana keiki ia Keopulupulu Opio penei: "I nui ke aho e kuu keiki a pa ka ili i ke kai, no ke kai ka hoi ka aina,” a hiki ole ia kakou ke hookaa i ko kakou aie lahui, alaila, heaha aku ka hopena; ua ike no kakou i ka hope; no ka mea, aole o makou oluolu e noho poo iho oukou maluna o makou. I kumu e maopopo ai e ia i keia mau la ke poke ia mai nei na lima lawelawe o ke Aupuni e like me na makai a pela aku. Nolaila, aole anei he mau haawina paha'oha'o a hiki mai. Nolaila, aole wale no na Kuhina keia nui hewahewa launa ole o ka bila haawina, aka, aia no iwaena iho o kakou no kekahi, ua hoonui wale aku no i ka hookomo iloko o ka bila haawina me ke kaohi ole iho o ka manao. Nolaila, ma ka manao o keia peni, he mea pono e hooponopono hou ia ka bila haawina e pono ai, i haawina emi iho malalo o na Ioaa mau o ke Aupuni. A ma ka hoopau ana i keia kalaimanao ana, ke lana nei ka manao o kou mea kakau e loaa ia kakou he manao hauoli e hoomama ae ai i na ko'iko'i a me ke kuapapanui maluna iho o ko kakou lahui, a ke haawi aku nei au i ko'u Hape Nuia ia oe e ka nupepa HAWAII HOLOMUA. Owau iho no, M. PALAU. Waikahalulu, Ianuari 3, 1893.