Hawaii Holomua, 2 May 1891 — ULUMAHIEHIE WALE. [ARTICLE]

ULUMAHIEHIE WALE.

Paiakuli na pepeiao ke komo aku maloko o na paia halehana hao o Ulakoheo, a ano pioloke ka noonoo i ka hauhili o na ili a me ka niniu o na huila nana e hooho-lo-ke ana na mea hao he mau haneri ka heluna; a o ka oi loa aku hoi o ka hale hana ipuhao mahu, ke hele aku malaila a puka mai, ua kuli maoli na pepeiao, aia a he uwa maoli ia mai i ke kumu pepeiao, alaila lohe aku i ke kamailio ia mai. He oiaio, he mau hiona keia no ka Holomua, a he mau mea hoohauoli hoi i ka manao; a o ka oi loa aku, oia no ka ulumahiehie o keia kahua hana holomua me na hiohiona hoihoi a eleu o na kanaka Hawaii. Ua hele aku makou e ninau ia Mr. Aki, ke Kakauolelo Malama Bukehelu, a ua hoike mai kela he 228 ka nui o ka poe a pau e lawelawe nei i ka hana malaila, mai na Hawaii a me ko na aina e. Iloko o keia heluna, he 85 wale no poe o ko na aina e mai, o ka huina nui aku i koe, he poe Hawaii wale no, oia hoi, he 143. He mau tausani ka huina dala e uku mau ia ai i kela a me keia elua pule no keia poe, a e hoolawa mau ia ana ka hana ia lakou, a i kekahi poe i ke ao a me ka po e hana ai. I keia wahi i a'o ia ai kekahi mau Hawaii opio i keia oihana mikiala pohihihi a noeau, a i keia la, ke loaa nei ia lakou ka uku kiekie i like me ko na haole i a'o ia ma na aina e. Ua olelo ia, ua haule ka ike o kekahi poe haole ia Mr. Uilama Alani, a ua pinana aku kona uku ma kahi o na anuu kiekie, a ke ukali aku la no kona mau hoa mahope o kona meheu. Ua olelo ia, he punahele nui keia hapahaole na ka Luna Nui a me na ona o keia kahua hana. He mea hoohauoli no na maka ka ike aku i na Hawaii malaila e hooikaika ana me ka piha hoihoi, ua hele a piha ulumahiehie i ka hana, a o ka mea oi loa aku, he hoike no ka oiaio o na hopunaolelo e puana ia aku nei— Hawaii Holomua!