Ahailono o ka Lahui, Volume I, Number 14, 25 Ianuali 1890 — KUKALA I NA LUNAHANA [ARTICLE]

KUKALA I NA LUNAHANA

No ke alakai ana i na moho a ka lahui i hoaiai ia a i kokua īa ikekau koho e hiki 1 mai ana o ka mokupuni o Oahu, KoHawaji p na Hui Mekanika me ka Hui Kalaiaina.

1 Ka mukoii inau nioho ua mnkemak'i ia e hooIkuim .1 » kokua ikaika i na liana a pau e pomnikai ai ua Liiuahaua, a c kue i ua mea e poino ai ko lakon mau kuleana. iue ko lakou mau pono, jne ka poiuaole nai' he mau kuleana ko na kanaka a pau i- pono e nana ia ae e kokua ia, a o na kanawai e iti ioih rfaim i;i no k:i haoanui o ka lehulehu. a maluua h«»i o ki- kahua pono kaulike no na lahui a puu i hoomalam&lama ia ae noho aua iwaona nei o kakou, me ka iioopaa ana ia lakou malalim na makem«ke :v rnan:u> iini o kela a me keia. K hoohiki paa ana ka makou mau moho e pau a e iiooinau i ke kuokoa oko llawaii nei i'aeaiua a iin* ke kokua ole aiia i kekahi kuikahi o kela a me kt i:i ano. u ni«* ka hapai anu paha i na kumuhaua e hoohui a o -lawe'pn-iia i ke kau wiihi lihi o ko kakou noi aina e na aupuni e; aka, mc ka inanao e loaa nna ia kakou na hoomaikai e hoomau ia no ke ku okoa o Hawaii nei, a aole no lakou eae ana e hoo- . lolie i kekuhi.noi mai ia Amcrika a rne na aii])uni nui. i kokua a i kuknlu !i«»i i na kuikalii al<)ha me keia au]>uni, uaaemai lakou he mea ih»uo e hoomau ia ke kuikahi Paii:»iiil\e me Ameiika Iluipuia, inulalo o keia hoopaa nae. i ka wa elhoopau ia ai, a r i ole e hoololi ana o Amei ika i na dute. he iiiana nii ko ke- aupuni llawuii e iiuna i muu kunawai e piii ai' > * vi\ lioe'loli. M Me ka m;u»»o ana aole he mea kupono e lawelawe i ke kumukanawai e ku iu'i i keia la, ua ike makou mamuli o ka liana awiwi ia ana o ke kumukanuwai, uohe no i pono ioa a !ie inea kupono « noo.uoo akahele inaktm i na liemuheina iloko o na kukal inanao ana a inakou, nu ka nana oie ana aku i ka poe mawaho. <> keia lioololi i k( kumukanawai a i haua ia ai lioi me ka manao maiKui. me ku poina oie i na mea pili uoho ana kalai nupuui a me na mea a pau e h Miliolo nuiu ui i keia aup-.iui a me ki ir; .luma p < ho una.i-ka maluiiia o ka !< huleiiu, ua manao ma- . kou o ka niea hookahi i o keia e hoopau i na maliao kuee o keia la. 4; K kokua anano ka makou mau moho ike kanawai e pili anu i na «lula eono haneri, u e keakea iiei !ioi ia oe e ka Haw;ui 'uu ke koho ana i na alii i mea ene ia ai ke kole» ana i na kanaka uia ia kulana ame na Mekanika. He mea i>ono }»aha e liookaawale ia na lunamakaainana a me ha alii i ka wa a lakou e koho ni, lie nua keia i ike oie ia ma na aina e. . *• „ ' 5 Ua manao makou he mea kupono e hoopihu i kekahi o na oihana aupur.i ma ke koho ana, a e waiho ia aki'i aha imua o ka ahaolelo no ka lakou noono*» aua. Ke mnuaolaua nei makou o na hookohu ana n-pēu i keia mua aku e maikui loa,ana, a , lie mea kupon.» puha e iiaiNi ia i kanawai hoomau uku i ka poe i noho a elemakule iloko o ka oiliana. <> Ua lokuhi makou ma ka lioolilo ana i na dala <» ke au]>uui nn ke loa. i mea e liana ai . pela e lioopau i na oihaua ku]H>uo ole a hoonui lilo no ka ]>omaikai o na "puuahele. a me ka hoemi aua i na uku kiekie, a e hoopii i na nku o ka p<>e e loaa iina ia lakou kalii uku haaliaa loa. i 7 (> ka ikaika •> ka āina ua hookaliua ia maluna 0 :ui mahi .auina liilii u uohe maluna o na aina nui, .1 mani'. ' "ia e k\»kua lokahi ana makou ī ke kauawai o >i t ie u iūe ke kuku'n ana i uiau mea.i loaa ai ka uina ina kanaka a ]»au. Ona mea a pau 0 ]>ili ana i ka hoopae i.inahunu, a na ka poe muhiko e hoolilo uei i ka lakou mau dala n > na— — • he mea pono i ke aupuni e noonoo i m«-a e hooluu Uanaka ai i na aina e w aiho wale mai iii i, a i mea hoi e hoo]>uii>ui ai i na loaa auinini. ' 8 E hooiiana ak-u aua ka makou man molio i na ■ nianao a pau o na Hiii Mekanikaa me Kalaiaina no Me keakea ana ike komo ana mai o na limahana o . Asia. a o ka ]>oee hooweliweli nei i ka aina a e liooUele nei i na knnaka a me ke ki)>aku ana aku i ua mokiinika liaole. I a man:u» wale nn. haole mahiko ī-<ohe hiki ia lakon ke l>ooman i ka lakou hana ke ole e hoopae ia mai na Pake, he oiaio no paha keia, ' Uka nae, ke manao nei ko makou uiau moho i ka e pau ai ka manawa k«-pa e hoihoi ia lakou mamuli o ka Lilo o ua niea maniko ke ole lakou e ue e keiui iiou. Nolaila o hana ia i inau kanawai e kau- . īHile ai ia iakou me ka ikuika lou, a pai ana makou i 4ie ka wiwo ole, inalalo o keia mau'kumu: • , (A) —Aole e ae ia kekahi o na iuna aupuui, ali ole, I 4 kekahi o na mea koho mea hana, e hoolimalima i Ua Tuke mu na haua aupuui.

(BV-p ote aoia lakoQ« tew«kw« i «« $* J*9Qfc»!* ana 1 na laikini eka poe nolakou ikoaa «ut ma« ' lalklnīiA. * : 9 Mamali q kft pono ooa paaUwgha<w, jß<wftil a ino na b»olo, ko apono nel makou 1 kela m«u: mtknao. (A) —Ao3e eae ia na 4ako hana i «humo la mk» āapnni, a i hlkl iU hot ke hana ia iloko o kei» «mĒuni elawe iam&i iaoei, l me& e hoo|»kete ai i a* anaknioko. - (B)— Ma ka oanaana ina aku hoomaa e haa«l i» i nei i ka Halemai Moiwahioe mailoko mai o ka Wailiona o ke aupimi, he mea pono e noi ikaik» ke «O' puui, i na kahu malama waiwai e hooponopono i na rula i mea e hoolilo ai i ua walii la i haiealoha no na mea iiihune a pau. - (O—O.ke kanawai JL*poleo keia wa e boopoaopono hou ia, i iiiki ai i oa (>oe a p«a ke heie a hoohauoli iho nia ta la. (D)—E kaupaona like ia ka anhau oka waiwai pua, a e hooponopono hou ia na kanawai auhaa. 10 Ona mea e pili ana ika nolio ana kaiai auEuni i makemake Lae ko makou mauhui.no na ana hou o ke aupuni mi* ka manao e' hoohoio maa i na loaa aupuni, a me ka haawi ana aku { aia r ulu mai ai *a poiuuikai maitnL-n mft j «, k fl »n.o n u — ' fTTift āffia ē a meleuloko, ke waiho aku nei makou i keia mau kumuiiaua maiaio iho: 1 (A) —E hana hoa ia, me ka hakaiia ole, ike awa o ! Ilonolulu i mea e hiki ai i na moku ke komo mai a , e hoomahuahua i ka hana kaiepa o ke awa. i (H) —E hoomau ia ke aia kaa mahu a puni o Oaha nei, aole no kn haawi ana i hana i na limahana, aka, i mea e hoohoio mua ai i ka hoolau !:auuka ana i ka mokupuui a me ka hoonui ana i u»loaa. (C) —Ka apono aua i hana e maikai ai na alanui a , me ka wehe ana i na alanui hou iioko o na apana mamao i lawa kupono ole ai na auhau alanui ku--1 loko a kahi hoi-e waiho nei ua aina i hiki ole ke noho ia. (D)—Ka hana hou ann ina awa kumoku, na awa pue ma na mokupuui a pau a me ke kukulu ana i na uwapo a ine na aiahaka. Ina, no ka hoohana anu i na hana hou i hai ia ma- . luua iho nei, & i ole, no ka hookaa ana i ka aie la- ; hui, a ua manao&a lie mea kupono e hoaie hou aku, ku noi ahu nei makou e lioohaua la ke dala o ka waihona haie leta me ka makal loa. . , Aule e hoohaiki i ka noouoo ana ina mea hoo- ■' naauao a me ke kokua kupono ana i na hale kula o ka lehulehu, ike ola o ka aina hoiookoa ame na , mea piii i ke ela kino ina Houolulu; no ka pale ana 1 aku i na lilokuwaena kupono ole o ke aupuui i ike auo ia jho nei, he mea pono e noonoome ke akahai loa i na mea e pili ana i ke Aupuul Kuioko; a o ka mea hoj>e loa, ke koi nei maKou i' hoohana ia na kauawai me ke ooiea loa a me ka iioopunahele ole , i ka poepalaka, hoopae opiuma, ku&i waiona me ka laikini ole, a me na aeahaukae. Me keia inau manao pokole a i hoala ole ia v na nianao ino, uka me ka imi nui no ka hoolawa pono ana i na kuleana o ka aina——a me ke kokua ana i ke kumuhana o ka iehulehu a me ua iimahaua o ua ano u pau, e apono ia aua e kalahui a me ka poe koho halota