Ahailono o ka Lahui, Volume I, Number 13, 24 January 1890 — KUKALA I NA LUNAHANA [ARTICLE]

KUKALA I NA LUNAHANA

No ke alakai ana i na moho a ka lahui i hoaiai ia a i kokua īa i ke kau koho e hiki mai ana o ka mokupuni o Oahu, Ko Hawali raeaina, e na Hui Mekanika me ka Hui Kalaiaina.

1 Ka makon mau moho ua maki make ia e hoo!::m i.l kokua ikaika inu huiia a j>:m e ])Ojnaikai ai na l/imahaua, a e kue » n» mea e poino ai ko lakou mau kuleana nu; ko lakou mau pouo, me ka poiua ole na<: lio mau kuleana ko ua kunaka a pau <• puno e mina ia ae e kokua ia, a o »a kanawai e kukulu i:t ana e h:'.na ia no ka hnpanui (> ka U lu;lclui, a maluna ītoi o ke kahua pono kuulike no na laliM! :» i>nu i !iooiualamalama ia fte noho nna iwa iH'i o kakou, m<" ka hoopaa ana ia lakou mala lo o na makomnke a manao. imi o kela n im keia li K hoohiki paa nna ka niakou mau moho e pnrv a e hoomau i kt: kuokoa o ko llawaii nei Paeaina a me ke kokua ole aiia i kekahi kuikalū o.kela a me keia ano, a nie. ka ha\>ai ana paha i na kumuhana e uiiohui a c lawe paha i ke kau wahi liiii o ko kakou nei aina ena aupuni e; aka, me ka mnnao e loaa anu ia kakou na hoomaikai e hoomau ia no ke k:i okoa o īīawaii 1 i<-i, a a<»le i\o 'akou eae ;ut;i e L(.oiohe i kekahi noi mai ia Amerika a me na aupuni nui, i k-'kua a i kukulu h<»i i na kuiknhi a.oiia me keia aupuni, ua ae mai-lal-on he mea pono e !k>omau i;t ke kuikahi l'anailike m<* Ain<*rika IliHpuia, nialalo ok« ia hoopu 1 na., ik 1 wa e 'hoopau ia ;ii. a i ole e hoololi ana 0 Amerika i ua dute, he maua no ko ke aupuni Hawaii e haua i mau kanuwai e pili a»n i na hoololi. ') Mc ka mauao ana aole Ue mea kupouo e lawelawe i ki' kumukanuwai <• kn nei i keia la, ua ike makou mamuli o ka hana awiwi ia ana o ke kmnuKanawai, aohe 110 i pono loa a he mea kuponoe nooii'io akaheh' niukou i na hemahema iloko o na ,kukai inanao aua a makou, me. ka nana o)t* ana aku i ka i»oe mawaho. ' (> keia liooioii ike kumukanawai a i hana ia ai lnū.u e ka manao ir"»ika:. me ka poina ol<- i na niea pili iielio ana kalai aupuhi a me na nu u a pau e lioohoio mua āi i keia aupuui a ine ka inalama pon<) aiiā i ka maluhia oka lehulehu, ua manao mak<»u o kiv "iēi' hookahi 110 Wia e hoōi»au i na manao kuee o la. 4 E kokua ana 110 ka makou mau moho ike kanawai e [lili ana 1 na Uala eoiio hanei i, a e keake:t īu-i lu.i ia <>. '\k-« 'iia ke koho an.l i i:a :i!ii . i īuea e aeia ai ke koho aua i ua kanaka ma ia kulana ame na Mekamka. ile mea pono paiia e ln.o- , kaawale ia ua lui.ianiakaaiua.ua a me na f ilii i ka wa a hikou e koho ai, r he iiK'.'i keia r ike ia ma ua 5 Ua manao makciji he mea kuport<i e h<»opihn i kekahi o na oihana 'anpuiii nia ke k<»ho anu, a e waiho in aku ana imua o ka ahaolelo 110 ka lakou noonoo aua. Ke- manaolana nei makou o ua hoo; kohu ana a pfiu i keia uuta aku maikai loa ana. n he mea kupono pnha e liaina ia i kanawai hoomau uku i ka poo t uoho a eleniakule iloko o ka oihana. ' l*a lokahi mukou ma ka ifootilo ana i-na dala 0 Ke aupuni mt ke akahele a i mea e hana ui pelu e hoopau i na oihana kupono olea hoonui Hlo uo ;ka (K>maikai o na punaheh', a me ka hoi-mi ana Ina uku kiekie, a e hoopi» ina ukuo ka poe e loaa ana ia lakou kahi uku linahaa loa. 7 oka ikaika oka aina ua h<»okahua ia maluna I o nn m: Mnaaina liilii a aohe lualuna o na aiua nui, :< uii'i.: » Keia kokua lokahi ana inakou Ike kanaWai <> <t.. hoine a me kekukulu ana i īnau mea i loaa ai ka aina i ua. kanaka a pau. iu< m< :v a pau e pili ana i ka lioopae limahana, a na ka poe mahiko M lnK>lilo nei i ka lakou t»nu dala no na — h<* in<'a pono i ke aupuni e noouoo i mea e hoolau ■ kaunka ai i na aina e waiho waie n.ai nei, a i mea hoi e hoopuipul ai i na loan au;<uni. K hoohauaaku ana ka makou mau inoho 1 na manao a pau o na llui Mekauikaa ine Kalaiaina 110 ke ieakea ana ike komo ana mai o na limahana o Ai*ift. a <1 ka p<»e e liooweliweli uei i ka aina a e hooneU nei i nā kauaka a me ke kipaku ana aku i na me|vanika ha<ile. Va manao wale na haole maliiko aohr hiki ia lakou ke huomau :kn lakou liana ke oleie hoopae ia mai na l'ake. heoiaio no paha keia, ' aka nne. ke manao nei ko makou inau moho i ka wa ]>au ai ka mnnawa kepa e hoihoi ia lakou ma- • muji oka 1110 ona mra mahiko ke oh* lakou e «<• e ' kej*i hoii. Nolniln e hana ia i inan kanawai e kaupali ai ia iakou me ka ikuika loa, a pai nna uiakou i me >yiwo ole, malalo o keia mau kuuiu: (A.;—Aole e ae i:i kekahi o na luua aupuni, ali ole, . o kīkahi 1» na mi-a koh<> mea hana, e hoolimaliuia i 1 ua Pake ma ua haua aupuui.

r i -immmmmmmm^mmmmm lakfVe UwfM ikek&M, mlnlmwte> , aua i ualalkloi akapoe uo l«koa Hio.no w [lalkhiMa. .v:;. : . : t; : 0 Mamuii ok» £ona ona p&aihanli&iia, HawkU . ' a mo iialiaoie, ke aj>oao nei makou i keia mau m&- ;• uao. - • | (A)—Aole «ac ia na lako h*n*i mmoa Uk ao ke :' I aapuhi, a I hlki ai hoi ko haha ia Uoko o kaiha ia|t , puni e lawe ia mai ianei, l mea e hoopakele a! I aa • i hana. kuloko. ka nana ana i na nkn hOoman e kMWi Ja nei ika Haiemai Moiwnhiue inaiioko mili oka Waihona <akr- anpuni, he mea jx>no e noi ikaīk* ke **•" ' puni, lSa kfthu maiama tfāftvaic hooporn>poiK> ( r na rula i mea e hoolilo ai i aa wahi ia f bal»leba ; n' ua mea iiihane a pau. ■- (C) —O ke kanaw&i Lapnie o keia wa c4hoōsKĀDipono hou ia, 1 hiki ai i na poe a pan ke hele a hoohaooii iho ma ia la. (D)—E kaupaona like ia ka auhau oka waitrai INia, ae hooj>oDoj>o*<» hou ia na kanawai auhau. 10 Onamea e piiianaika nohoana kalai au* iwii i makemnke hi e ko inakou luuu hui no oa «ana hou o ke aupuni me ka manao e hōohoio mua ina ioaa aupuni, a »no k-« f>^ ri n >. ;Tl t \t}u — mat 3ii na pomaikul maīloko uiai o ku oihana kalepa 0 na aina e a me kuloko. ke waiho aku uei makou i ' keia mau kumuhana malaio ihot (A) —E liana hou ia, ine ka hakalia ōie, ike awa o 1 Ilonolulu i mea e hiki ai i na moki» ke komo mai a~ ! c hoomahuahua i ka hana kaiepa o ke awa. (B)— E hoomau ia ke aiu kaa muhu u puni o Oahu ; .uvi, aole no ka haawi ana i hana i n:i limahana, aka, : i mea e hoohoio mua āi ika hoolau kanaka ana ika * mokupuni a me ka hoonui ana i n i loaa. , (C)—Ka apono ana i hana e maikai ai na aianui.a me ka \v«he aua i na aianui hou iloko o na apana 1 mamao i lawa kupono oie ai na auhau aianui kuioko a kahi hol o waiho nei na aina i hiki ok' ke noho ia. (ī>)—-Ka iiana liou aew ina awa kumoku, na awa ' pae ma na mokupuni a pau a me ke kukuiu ana i na uwapo a me na alahaka. Ina, no ka hoohana aiuai na hana hou i hai ia maiuna iho nei, a i oie, no Ka hookaa aua i ka aie la»Mli. a nn mnnao ia homea hoai6 hou aku,, ko noi aku nei inakou e lioohana ia ke dala o ka waihona haie lela me ka makai ioa. ' Aole e hoohaiki i ka noonoo ana ina mea hoo- : naauao ame ke kokua kupono «\.na i na haie kuia t> ka lehulohu, i ke ola o ka uina holookoa ame na mea pili i ke eia kino ma Honoiuiu; no ka pale ana aku i na lilo kuwaena kupono oie o keaupuni i ike ; auo ia iiio nei, he mea jx>no e noouoo me ke akahai ion ina ro<>a e i»iii ana i k< Aupunl Knloko; a o ka ! mea hope ioa, ke koi nei makou e hoohana ia ua kanawa.i me ko ooieu lou a nie ka hoopunaheie oie i ka poe paiaka, lioopae opiunia, kuai waioua me ka laikini ole, a me na io. Mo k<Ma mau mmuo pokoh'a i hoala ole ia na nianao i»u>, aka mr ka iini nui no ka hooiawa pono ana i na kuleann <» ka aina a me ke kokaaana i ke kumuhnna o ka lehuieiiu a me na limahana o ns nno a pau, e apono ia ana e ka iaiiui a ino ka poe koho l>a!ota