Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 591, 28 November 1892 — Page 1

Page PDF (1.03 MB)

This text was transcribed by:  Kiana Pauda
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

Buke II.     HONOLULU  NOVEMABA 28, 1892.     HELU 59@

HE MOOLELO KAILI PUUWAI

---NO---

SENIA LUTERA

Ka Ui Puuwai Mabala

---:O:---

ENELANI KAHIKO.

 A I OLE

He Nanea Hooheno

no kekahi Kauna

Wahine Opio me

kana mau Aloha

Ekolu.

(Mai ka peni mai a ka mea kakau o Ava-

reda, a pela aku.)

MOKUNA XXI.

Ua oki!  Eia au ke kue aku nei i keia mare no ka mea o keia

wahine au e makaukau nei

e mare, o ka'u wahi-

ne mare no ia ma

ke kanawai.

Ua hiki loa ia'u ke hoole no keia mau olelo no'u.---

Ua hiki loa ia'u ke hoohiki ae imua o ke akea aole au he waine mare na keia kuewa a ina no ua manaoio mai no oe i ka'u mau olelo e Laionela, no ka mea ua ike au ua aloha oe ia'u a he hiki ole ia oe ke pale mai i ka mea e puka aku ana mai ko'u mau lehelehe aku, ua kupouli oe i ke aloha no'u!  Aka aole au he wahine oia ano, ua oi aku ka maikai o ko'u hoopuka ana i ka oiaio, mamua o ko'u hoike hoopunipuni ana aku ia oe, me ko'u lohe ana aku paha ia oe, e kapa mai ana ia'u ma ka inoa he wahine me ko'u ike iho no aole o'u kuleana ia inoa maemae.  Ua manao no hoi au e hoike hoopunipuni, aka nae, i ka hiki ana mai o ka manawa, ua ike iho la au aole e hiki ia'u ke hai i ka mea oiaio ole.  Nolaila, e Laionela kuu aloha, e ka'u mea nui hookahi, e hai mai oe ua huikala ia au?

He leo u o ke kaumaha, ka Laionela olelo pane no ka Senia ninau, a hoopili aku la o Senia i kona papalina i ka lima o kana ipo, a hawanawana aku la me ka walohia.

Mai hoahewa mai oe ia'u e Laionela, no ka mea o ke aloha e like me ko'u, he hopena awahia kona, a ua ike o oe, ke hoomanao ae i na la a kaua e hooipoipo ana, a nau no ia e kaana iho, o ka make pahe, o ko'u noho aku paha me oe.

Ua pili ia e kana ka ua me ka makani, a me na inea he nui o keia ola ana, a ua hookomo mai oe i ke ola hou iloko o'u, aka, ke ike aku nei au ia oe, ke haawi mai nei oe i kou kua ia'u a huli aku la kou alo i kahi e, a o ka'u leo uwalo, a mihi ana aku imua ou, ua lilo ia i mea ole.  Malia paha, ua pololei no oe. e hooko oe e like me ka ike a kou lunaikehaia. a na ke au o ka mana wa e hoike mai ia oe ua kupaa au mahope o kou aloha a ua aloha au a oi aku mamua o ko'u ola ponoi iho.  Nolaila @e kuu ipo Laionela, o ke aloha @ kou, aloha oe!

Ua h@ ai ae la o Senia i kona maka iluna, a nana aku la iloko o na maka o kana aloha, aka o ke puanuanu oia ke hekau mai ana ma kona mau helehelena.  Aole oia i hoomaopopo mai. o ka ui Senia ke ia imua o kona alo, ua like mai la oia me he wahine e loa, a o Senia la ua kaili ia aku mai kona poli aku.

He oiaio anei, he okoa ka mea i kuleana maluna ona, a o ua mea la oia no ke kuewa ili hauliuli?  O e ke Akua, he weliweli!

Ua nana hoomau aku la o Senia i na helehelena o ke kanaka ana i aloha ai, a kulou iho la kona poo ilalo a lalau iho la i kona lima a hoopa ae la ma kona mau lehelehe me na waimaka e hoopulupe ana i kona papalina, alaila huli aku la oia i kahi e, a ike aku la i kana aikane aloha, puili aku la oia iaia, a pane aku la me ka leo nahenahe.

E Iulia, kuu aikane aloha, aloha oe.  Ua hoike mai oe i kou aloha, a me kau mau hana maikai he nui ia'u, a na ke Akua auanei e hoopomaikai mai, a e hoohauoli mai ia oe, i na la a nau o kou ola ana, no kau mau hana aloha ia'u!

E Senia, e Senia e, aole oe e haalele mai ia makou, aole au e ae aku ana, wahi a Iulia, me kona uwe ana ae.  E Haku Lutera e, nela no anei oe e nana maka mai ai i kau kaikamahine a hookuu aku iaia e hele hookahi.  E aloha, a e hana maikai aku iaia, no ka mea he opio wale no oia, aole oia i ike i na wahi o ke ao nei, a i hea ia auanei oia e auwana hele aku ai!  E aloha, a e hui ala ae iaia, oiai ua nui kona mihi ana mai ia oe, e hoolohe mai oe, e hoolohe mai i keia leo.

E Iulia, mai uwa'o aku oe no'u, wahi a ke keikamahine poino.  Na'u no e imi aku i ko'u pono, ma o ka nonoi ana i ko'u Akua, no kona huikala ana mai ia'u, a i ole ia, i ka hoopai paha e like me kona makemake, me keia mau huaolelo, ua ku ae la o Senia a haalele iho la i ka rumi a kana aloha kona makuakane a me kana aikane e noho ana, a pii aku la ma anuu o ke alapii no kona rumi moe, me kona aahu a uhi mare, e kuuwelu ana.

I kona hiki ana aku i kona rumi, ua haule koke ino la oia maluna o kona mau kuli, ma ka pukaaniani e waiho hamama ana, a hoomaka iho la oia e noonoo.  Aole a'u mea pono e ae e hana ai i koe. hookahi wale no o ka make.  Aole loa e hiki ia'u ke ola, oiai ua hoopale mai oia ia'u, oia hoi ka mea a'u i hai ai i ka oiaio, me ko'u manao la hoi e huikala mai ana oia ia'u.

Auwe! aloha ino uia ui Senia nei, i ka naauaua mahope o ke aloha ipo.

Aole i pau.

 

HE NANEA KAMAHAO

---NO---

MAIKA

KE KEIKI

Hapa Ilikini

Hawaii hoi.

KE KANAKA MUA LOA NANA

I PANA KE AKUA BEA A

NA ILIKINI I MAKA'U LOA

AI---A O KA WELI HOI O

NA ILI KEOKEO---A ME KA

LUKU IA ANA O KELA HUI

KEAKA A LI.

 

He keu no paha olua a ke aloha ole, o ko olua ae ana mai nei i kuu keiki e hele hookahi aku ma kana huakai, @e ko olua ike iho no hoi he nui wale a lehulehu na popilikia o mua aku nei, o ka olua ae ana, i na no hoi paha he uluhua olua i ka ike mau i kona mau helehelena, ua hiki no ia maua ke hele aku o imi i ko mau wahi e pono ai.

I ka iohe ana o Walaka i na huaolelo a kana kaikamahine i kamailio mai ai me ka helelei pu ana mai o ka waimaka, ua pane mai la oia.

Aole me ia ko maua manao au e kuhihewa nei, no ka mea ua ike no oe i ka hele ana o ka huakai a ka poe kiekie, he hele pu no me na kauwa, a pela no me kuu moopuna.

I ka lohe ana o Haliaka i na olelo a kona makuakane, ua halii koke iho la na helehelena o ka hauoli maluna o na papalina o ua Haliaka nei, a pane mai la oia.  O ko olua pono hoi ha ia. o ka hoomoakaka mai, aole paha o ka olelo ae i kuu keiki, he ae no olua iaia e hele, me ka hoomoakaka pu ole ae, a loea ka'u mea e noonoo ino ai.

I ka pau ana o ka lakou nei paina ana, hoomakaukau ia mai la na pono a pau o k ahuakai a ka opio Maika, a i ka pau ana o na hemahema, ua hui aloha ae lakou iloko o na puili aloha ana o ke keiki i ka makua, a pela hoi ka makua i ke keiki, i ka pau ana o ka lakou nei hui aloha ana, ua hoomaka aku la ka huakai a ua Maika nei e hele me kekahi poe kanaka Ilikini kauwa na ia nei he iwakalua ko lakou nui.

He Akua!  He Akua o Maika, aole

oia he kanaka.  Auwe!  Auwe,

ua make ka Bea a ka-

kou e maka'u nui nei.

Oiai lakou nei e @aku hele ana iloko o na hihipeao na ulu nahele i ko lakou nei hiki ana i ka piko o kekahi mauna kiekie loa ua hele wale a neanea, a hoomaka ko lakou nei puu e ono i ka wai, o ko lakou nei noke aku la no ia e kuekaa ma na poopoo kipapali i kahi e loaa ai o ka wai, oiai nae lakou nei e huli ana i kahi e loaa ai ka wai, ia wa i ike aku ai o Maika i kekahi mea e olinolino mai ana ilalo o ka honua, o ko ia nei olelo aku la no ia i ko lakou n@i poe i hele pu mai ai.

Auhea oukou e o'u mau hoa o ka inoa o ke kuahiwi nei, ma ko'u manao he punawai kela mea a'u e ike nei i ke aliali mai ilalo loa o ka honua, e iho ana kukou e nana wahi a kekahi hoa i pane mai ai, o ko lakou nei hooholo like iho la no ia e iho ilalo e nana ai i ua wahi punawai ala.

Oiai nae lakou nei e nanea ana i ka iho, ua hoopuiwa ia lakou nei i ka halulu ana mai o kekahi mea, i ane like me kekahi puka pukuni@iahi i ki ia mai ma kekahi aoao, no ka mea ua ike lihi aku la lakou nei i kekahi mea kino ola e iho mai ana ma kekahi aoao ua hoopuoho ae la kekahi o lakou nei.

Auwe! papapau kakou i ka ma@e--E holo! e holo kakou no ka m@ ua ike maopopo aku la au i ke @ pilikua oia no ka mea a kakaou @ lohe mua aku nei i ka halulu a@ mai nei i like me he pukunikai @

Aole i pau.

HOOLAHA PA AUPUNI.

E ike auanei na kanaka a pau eia ma ka l'a Aupuni o Makiki nei kekaki mau lio hele hewa, 1 lio k. eleele, 1 wawae keokeo hope akau. hao kuni ano e mahope akau; ua hapa la keia mau hua.

2.  Lio w, ulaula, 2 wawae keokeo hepe, 2 wawae eleele mua keokeo ka lae [2] kuni hope hema.

3.  Lio keiki k. ulaula 2 wawae keokeo akau hema keokeo loihi ma ka lae, aole hao kuni.

4.  Lio keiki w. hulupala, 4 wawae keokeo. keokeo lokihi ma ka lae aole hao kuni.

5.  Lio k. ulaula 2 waewae keokeo hope, 2 wawae eleele mua aole ike ia ke kuni.

6.  Lio w. ulaula, 1 wawae keokeo hope hema keokeo ka lae me ka ihu hao kuni ano e kuni hope akau.

7.  Lio w. ulaula kiko keokeo ma ka lae naa na wawae i ka hao, aole hao kuni.

8.  Lio eleele 2 wawae keokeo hope kiko keokeo ka lae hao kuni ano e hope hema.

9.  Lio k. eleele 2 waewae keokeo hope kiko keokeo ma ka lae hao kuni ano e hope hema.

10. Lio k. lokia ulaula 3 wawae keokeo. keokeo ka lae hao, (A) kuni hope akau.

11. Lio k. eleele keokeo ka lae hao kuni ano e hope akau hao kuni ano e keia.

12. Lio k. hulupala kiko keokeo ma ka lae paa na wawae i ka hao kuni ano e hope hema.

No ka mea a mau mea paha no @ keia mau lio e pono e kii koke mai o hala na la 17 e kuai kudala akea aku no au ke hiki aku i ka la 19 o Nov. 1892.

D. KAOAO

Luna Pa Aupuni

Honolulu, Nov. 3, 1892.

OLELO HOOLAHA !

E ike auanei na meo a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei ke papa a ke kau leo aku nei au i na mea a pau, aole e hoaie wale mai i kuu wahine male, oia Mrs. Julia Kaaiwaiwai.  Ua haalele @a oia ia'u, mailoko o ka'u mau puili hemahema ole ana ia ia, a ua hele aku ia e like me kona makemake, a ina e hoaie ia mai ana oie e kekahi poe, maluna o lakou ko @ake@ poho.

O ke kuli ka make, o ka lohe ke ola.

Owau iho no

Kou Oiaio.

MR. P. KAAIWAIWAI.

Hale Koa, Honolulu, Nov. 3, 1892.