Ka Hoku o Hawaii, Volume XXIV, Number 51, 16 June 1931 — Hoike Ma nawa o na mea ano nui o Hawaii nei [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Hoike Ma nawa o na mea ano nui o Hawaii nei

1708 Hoomaka ia ke kalai ana i na waa peleleu i kapaia o Kapeleleu 1801 Hiki ka peleleu i Kawaihae, Kohala Hema. 1802 Hiki ka peleleu i Lahaina, Maai 1802 Make o Kameeiamoku ma Lahaina, ko Hoapili kane ame Kepookalani makuakane. 1803 Ku mai ka Moku Bosetona, maluna mai ona na lio mua loa, a no ka lilo o na maka me na pepeiao, ua kapa aku ko Hawaii nei he "lio" a no ka hiki pono ole i na haole ke hoopuka pololei, ua loaa ka inoa "lio" i keia wa. 1803 Hiki loa ka Peleleu i Oahu. 1804 Hoea he ma'i ahulau i kapa ia he "Okuu" a make o Kameeiamoku kapapaiaheahe ame na kuhina apau o Kamehameha. 1805 Hanai ia o Kalepolepo. 1806 Hanau o P. Nahaolelua 1808 Ualakaa 1808 Hanaia ka pa o ka loko Haneoo Make o Kanihonui ia Kamehameha no ka moe ana me Kaahumanu 1809 Holo mai o Kaimualii ke alii o Kauai e ike ia Kamehameha, a hui laua ma ka nuku o Mamala. Haawi mai oia ia Kauai no Kamehameha, a hui ia na paeaina a pau mai Hawaii a Niihau malalo o Kamehameha I 1810 Kua laau ala ma Honolulu. 1810 Make o lsaac David (Aikake) 1812 Holo o Kamehameha i Hawaii, ua kapaia ia huakai aumoana o Kaniaukani. 1811 Mahiai o Kamehameha ma Kona Akau, ua kapaia ia mala o Kuahewa no ka nui. 1812 Hanau ia Kiholo. 1812 Hanau o Kauikeouli Kamehameha III na Kamehameha I me Keopuolani. Olelo nae hoi o Emalia Keaweamahi ke kahu wahi o Kauikepuli, ko Kaikioewa wahine, ua hanau ia o Kauikeouli ma ka la 17 o Maraki 1814, ma Keauhou, Kona Akau, Hawaii. 1815 Hanau o Nahienaena na Kamehameha I me Keopuolani. 1815 Kukulu ia he papu iloko o ka pa kaua ma Hanalei ame Waimea, Kauai, na Lukini malalo o ke alakai ana a Dr. Scheffar. 1816 Hiki mai na Lukini ina Honolulu a kukulu papu na lakou ma kahi a Kaleimoku i hoomaka ai. 1816 Kipakuia na Lukini ma ke kauaha a Kamehameha I, a hanaia ka papau o Honolulu ma ka hooponopono ana a Kaleimoku. 1816 Make o Paul Pauli Kaoleioku, ka Kamehameha I keiki hiapo p kona mau la opio me Kaneikapolei ma Honolulu. Ua hanau ia oia i ka *u mai he wahi moku manuwa Rukini o Rurik ka inoa. Kapena Kohzebue ma Kealakekua, a holo loa i Oahu. Oia ka mua loa o na manuwa i komo i ke awa o Honolulu haawi oia i kona aloha ma ka hoonakolokolo ana i kona mau pu-kuni ahi nunui. A i Dekemaba 14, haalele ia Honolulu. 1816 Hookumu ia ka hae Hawaii hae no ka lahui. 1817 Paa ka Papu o Honolulu. 1819 Make o Kamehameha I a lilo o Liholiho ( Kamehameha II) i moi, a hoai noa ia o Kauikeouli e Keopuolani. 1819 Holo o Liholiho no Kawaihae. A ma ia wa ku mai he moku manuwa uuku Farani Carvette Uranie Kapena Freycinet, mailaila a bapete ma ia o Kaleimoku ame Poki e na kahuna Pope o ua moku la ma Kawaihae. 1819 Hoi mai o Liholiho mai Kawaihae mai, a ainoa oia me na makuahine ona Kaahumanu ame Keopuolani i ka po o Kukahi. A i ka malama o Okatoba, ua kuahaua ia ka ainoa mai Hawaii a Kauai. 1819 Kipi o Kekuokalani ke keiki a Keliimaikai no ka ainoa ana. Ua pale o Kapu a auhee ko Liholiho puali i na kipi ma Hamakua. Ianuari 1820 Kaua ainoa ma Kuamoo a make o Kekuokaiani ame Manono

kana wahine. 1820 Hoohiolo ia na kapu ame na heiau ame na akua kii. Maraki 20, 1820 Hoea mai ka huakai mua loa o na misionari ma ka moku Amerika Thaddeus, kapena Hunneweli, ma ka la 5 o Apelila, kuu ka heleuma ma Kailua. Na inoa o na kumu, Rev. A. Thurston ame

Rev. Hiram Bingham ame ka laua mau wahine. O na kokua, o Daniel Chamberlian, Thos. Holmes, o Samuel Whitney, Samuel Ruggles, T. Loomis ame eha mau kanaka Hawaii. O Hopu, Honolii, ua loaa iho ia laua he wahi ike beibala ma Cornwell Institute, Kanui ame Geo. Humehume ke keiki a Kaimualii ka moi o Kauai.

Apr. 18, 1820 Hiki o Binamu ma i Honolulu, Oahu. Iulai Hiki o Whitney ame Ruggles i Kauai. O Mary ka moku okohola mua loa i komo i ke awa o Honolulu, o Alien ke kapena. Makaikai o Liholiho ia Maui i ka malama o Dekemaba. Feb. 24, 1821 Makaikai oia ia Oahu. Iulai 28 Holo oia i Kauai ma ka waa, a hui me Kaimualii. Aug 25 Kukulu mua ia ka hale halawai ma Honolulu. Oct. 21 Ho-ao o Kaimualii me Kaahumanu. Ian. 4, 1822 Pai mua ia ka palapala a na misionari ma Honolulu. Apr. Pae mai o Kaeleiki. Mei Haawi makana o kapena Kent ia Liholiho ma ka inoa o ka ka moiwahine o Beritania he moku inoa o Prince Regent ka inoa nona na tona he 70 i haelako ia me na mea kaua. Iulai 4 Malama mua ia ka la kula ia kuokoa e na Amerika ma Honolulu e ke kanikela J. S. Jones. Aug. 11 Malama mua ia ka mare Karistiano ma Hawaii nei, o Hopu ame Kelia. Aug. 11 Puhi ia i ke ahi he 1 2 mau akua kii ke kauoha a Kaahumanu. Aug. 13 Holo o Kaimualii ame Kaahumanu i Kauai, a hoi mai no 1 Dekemaba. Dec. Kanu mua ia ke kupapau ma ke ano karistiano. De. Holo o Kaahumanu i Hawaii. Ian. 1823 Hoi mai o Kaahumanu mai Hawaii mai. Feb. Hoolaha ia ma ke akua ke kanawai no ka malama ana i ka la Sabati.

Aperila 4 Hiki mai o Rev. Elisa mai Borabora mai. Aperila 26 Malama ia he ananina hoomanao no ka make ana o Kamehameha I. Aperila 27 Hiki mai ka huakai elua o na misionari, oia o L. Andrews, J. S. Green, J. Curick, E. W. Clark, G. P. Judd ame S. Shep hard. Mai Koho ia o Hoapilikane i kiaaina no Maui. Sept. 16 Make o Koepuolani ma Lahaina, waiho ia ma ka lua o Kiha. Oct. 19 Ma Lahaina mare ia e Rev W. Likulike a Hoapilikane me Kaheiheimalie, i kapaia mahope mai o Hoapiliwahine, o kekahi wahine ia a Kamehameha I o ko Kaahumanu kaikaina ia. Nov. 27 Holo o Liholiho mai Beritania ma ka moku Pelekane "L Agle" kapena Starbuck. Mei 22, 1824 Ku o Liholiho ma i Portsmouth, Enelani. Mei 23 Make o Keeaumoku opio ke kiaaina o Kauai. Mei 26, Make o George Kaumualii ka moi o Kauai ma Honolulu Iulai 8 Make ka Moiwahine Kamamalu ma Ladana. Aole i pau