Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 13, 2 April 1920 — KE KAHUA E LOAA AI KA NAAUAO I NA KEIKI HAWAII. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

KE KAHUA E LOAA AI KA NAAUAO I NA KEIKI HAWAII.

Maluna o ke kHwuhana e pili ann i ka hoonaauao ana i na kanaka ma na alna e ka Ben>itM Ki«g kaaua 0 ke kukuli? ana i kana haiolelo rfia ka halawai o ke ahiahi S.ibati i%c. ne\ malamaia flna ma Katvaiahpo, a ua le;inlehu na noanae/ waiwai a ko -i!?'o'i 1 hoikeia mai, he mao men o»aio i hiki 1 na mea apan ke hooiaio iho a 0 hiki ole ai hoi kd alo fle i ka haawi ana ake i na I kakoo ana maluna o >a kumuhiaa. Ke I kumohana kupono loa 1 im Hawaii nooi noo maikoi apan f lauinoa Hke mai ai I ma ka hoohuihui ana 1 n.i 'kokua lii'ii ahiki i ka loaa ana 0 kn liulna kupjco no ka hoomaka ana, a i ki manawa e ikeia aku ai ka holopono ia iiuuu wn e hoomahuahua hou ia ae hunia dala no ka hooinahuahua. ana aku i ka heluna 0 na keiki Hawaii e hooii'iaia aku ai i na aina e no ka hoonaauAo ana. Wahi $na ma ka hapa mua 0 kana haiolelo ,*ia ka lahni Hawaii mahope loa, ka poe no lakoo ka aina, a o na lahui malihini k£ holomya loa nei ma na hana apau, a ina he makmpake ko na Hawaii e loaa ia lakou ka hoiomna ma keia mua aku, eia ka hana e hiki ai e loaa ia holomua: Ka mua, e honhu na kanaka Hawaii i kekahi huii.a elala o $10,000 no ka hooipaka ana, a me ia huina dala e hiki ai e houna aku i na Jteiki Hawaii i na aina e no ku hoonaauaoia ana mai na ike bhulehu a waiwai np Jlawaii, a 0 ke alahele e hiki ai e loaa Ja huina dala i ia e lokahi na kapaka Hawnii mi ka lulu ana mai, elike.me ka hiki, i mea e loaa ai ka huina i makemakeia. He poe naauao na kanakp Hawaii ina e a'o po|no ia, 0 ka pilikia;wale no oia V.a Kiki i'ole e hoonaauaoia na kanoka Hawaii ma :na kula kiekie, kahi e Ipaa mai ai na . ike kiekie mamuli mai 0 ka nele, aka, | ina e loaa ana kekaM huina <lala aui e [hiki ana i na kpiki a na kanaka Hawaii ilihune ke hoonaauaoia a e lilo ana lakou i poe hoopomaikai njai i ka lahui, e lilo ana kekphi o iakou i mau kauka, i loio, mau enekinia, a i mau kahunapule a jnau kulana e ae, e iilo ana lakou i mou poo no kpkahi'mau oihana ma na wahi a kekahi poe haole e noho poo mai nel. i O iHawaii 0 na makahiki lehulehu i ibala aku aole ia 0 Hawaii 0 keia la, oia ; ke atl 0 Hawaii ke ko nei imua, he au i'holomua keia, o ka poe wale no e noho ' aku ana maluna 0 na oihana aupu>ii ma keia mua aku, oia ka poe i makaukau , me ka ike. Aohe kuleana 0 na lahai e e noho ai ma na oihana aupuni, o na Hawaii ka poe kupono loa e noho ma iā wahi, &ka, mamuli 0 ka nele i ka ua-'' auao, haule hope na Hawaii, a lilo no na kulana hana kiekie i na malihiui. Aohe kumu e ae i loaa ai ka holomua i na Kepani 0 ko lakou hoouna wale ana no i ka )akou mau keiki ma na aina e no ka hoonaauaoia mai. I kela ame koia makahiki he 100 mau haumana opio a Kina e hoouna mau ae nei i Amerika no ka hoonaauao ana ia lakou ma na, ike like ole, a i ko lakou wa e puka pono mai ai mai na kula kiekie mai e hoi aku ana lakou i KlnA a hoonauao aku i ( na kanaka a i ole noho akii ue inau luna aupuni no Kina. He mea haaheo no no na kanaka Hawaii i keia la ka ike ana aku i na opio Hawaii i hoonaauaoia ma na aina e e noho hana mai anama kekahi mau kulana kiekie, elike me Mr. Beers, Mr. Hanchett, Mr. Akana o Kawaiahao, ame kekahi mau HaWaii lehulehu e ae e noho mai «ei ma na kulana kiekie l|ke .ole 0 ke kulanakauhale, Mr. Heen ame Wm. C. Aehi, Jr., a he nni hou aku. No keia poe ae la ua haaheo na Hawaii, aka, aole i lawa. O ka mea i makemake nui ia e loaa i 100 mau kahunapule hou, 100 mau kauka Hawaii hou, i 100 enekinia a oi aku paha elike me J. H. Wil&on. fle mea hiki loa keia ke hanaia ina e lokahi ana na Hawaii, ma ka lulu ana mai elike me ka hiki. Ina e haawi ana kela ame keia Hawaii i $100 i ka makahiki e loaa ana he mau haneri kaukani dala, ua lawa loa ia dala e hoonaauaoia ai na keiki Hnwaii rna ha aina e, a i ko lakou manawa e puka pono mai ai mai na kula mai,' e hoi mai ana lakou e hoopomaikai i ka lahui ma 0 ko lakou hoi ana mai o a'o a i ole noho ae paha ma na kulana kiekie 0 ke aupuni. I ka manawa e hoi mai ai na keiki Hawaii mai na kula mai a loaa ka lakou mau hana, ia manawa e "hoihoi ae ai lakou i na dala i hooliloia ai no ka hoonaauao ana ia lakou, elike me ka huina e hooholoia ana mawaena ona ame na, kahuwaiwai, a me ia huin:i dala e hoouna hou aku i'keiki na hoonaauaoia ana mai 'ma na aina e. " . O keia ke alahele a ka Ahahui Civic Hawaii i hoolala ai a e hookoia aku anai eia iwaena o na luna kahiko 0 Kawaiahao me kekahi poe e ae he mau pe?pa: pn'ihakahaka i hoomakaukauia, a i» makemakeia #9 kanaka Haw.aii jstp.au i e kokua nui nfiai qo keia haāwina, He nui a lehulehu na keiki Hawaii a ka poe- ilihune i kupono e hoonaauaoia, a,ka, no ka nele ua hiki ole e hoomahuahuaia aku ko lakou ike. Aole e pono hapuku wale ia mai ana n.o na keiki, aka, mnmua o ko lakou hoounaia ana' e naina ihua ia ana lakou e na kauka, a inn e ikeia kona ano nawaliwali, aoie oia e hoounaia; 0 na keiki wale no e ikeia ana he%aik«i ko lakou ola kino 0 lakou wale no ke hooUnaia. Ua hoakaka mal 0 Senatoa King i kekahi moolelo ie pili anā i kekahi keiki Hawaii i holo aku i ua aina e. Ua hoonaauaoia oia ma ke kula 0 Kamehameha a i kona puka ana mai ua holo aku oia ma ke'an'o he wiliki noluna 0 kekahi mokuahi, a no na makahiki eha kona noho oana ana maliina o ia moku a mahope iho ua noho aku oia mauka 0 ka Ārnft ma' Amerika, a mai Amerika ae a i Alaaka', a- no kona ikeia e ke aupuni 0 Biberia i ka makaukau ma ka hina ana i na mikini,, ua kiiia mai oia e >kfe aupuni o Siberia, a iaia i noho aku ai malaila ua kauohaia oia e ke aupuni 0 lapana e noho hana malaila, ana no koda ike he poe kaili na Kepani 1 ka na hoole mai oia i ke, noi a lapana. 1 keia la oia ke poo maīuna o kekahi halehana ma Siberia nona ka ukuhana 0 . $50,000 uo ka makahiki He lehulehu hou aku o na keiki Hawaii e noho po inai nei lua kekahi mau Loihana, elike me Mr. Beers, H. j waii e noho poō mai nei ma kekahi mau keiki Hawaii $ ap. i holo t aku ma na aina e a hoonaauaoia no lakou keia mau inoa malalo iho nei: Hanale Opukahaia, ka mea nana i noi aku i na kamu mikaaele e lawe mai i ka oleio 0 ke ola i.keia m*u paemoku. No ka oihana kahunapule 0 Hopu,

.Honolii, J. H. Wiae alani Aikaiko Akana. No ka oihana loio: W. H. Heen,'W. H. Beers, N- A. Aluli, W. Aehi, Jr., na keiki elua a Desha o Hilo, Mab"y anie N. K. Lyman. No ka oihana enekinia: Maby, Abbey, Holme», Neal, Hohinaon, Aikue, McCubbin, McCanUless ame Norton. No ka oihana kaua aina ame moana: Wilcox, Boyd, na hoahanau Lvman ekolu, Sam King, C. Bmythe. Na kahakii hale: Sakuma ame Heen. . Maheleolelp, J. H. Hakuole. No ka.oihana mahiai, H. Lvman ame Thornton. No ka oihana lapaaii: Makalua, Huddy, Wong Leong ame Hanehett. . No ka oihana kumukula: Kanuhā, Keliinoi, King. No ka hapai ana i keia hana ua makaukau ke.kahi mau haole e haawi mai i ka lakou mau kok'ua no ka hoonaauap ana i na keiki Hawaii, ina e ike mai ana lakou i.ka hapai pu ia ae o keia hana.e na Hawaii. Ua hooholo ka Ekaleaia 0 Kawaiahao ma kekahi halawai i hala e haawi i jssoo kana |cokua no keia hana hoonaauao i na keiki, a ke makeaku nei e alu like mai ka lahui Hawaii mai 0 a 0 no ka hooholomua ana i. keia hana no ka pono ame ka pomaikai 0 ka lahui Hawaii ma nei mua aku. — -— .